Russische spionnen losgeslagen
LONDEN (ANP/RTR) – De Russische geheime diensten zijn sterk veranderd sinds de dagen van de Sovjet-Unie. Ze zijn veel erger. Dat beweren Andrej Soldatov en Irina Borogan, twee jonge Russische journalisten die een boek hebben geschreven over de FSB, de opvolger van de vroegere geheime dienst KGB.
Ze menen dat de dienst is losgeslagen. „De KGB was een erg machtige organisatie, maar stond onder strikte controle van de Communistische Partij”, zegt Soldatov. „Bij de FSB is er geen controle van de partij, geen parlementaire controle. Er is een oncontroleerbare geheime dienst.”
De dienst past bovendien steeds vaker brute methoden toe. De agenten zeggen dat te moeten doen voor de bloedige strijd met islamitische militanten. „De dienst lijkt daardoor meer op de geheime politie van de Arabische wereld dan op de vroegere KGB”, voegt co-auteur Borogan toe.
Groot-Brittannië verdenkt een Russische spion van de moord, vier jaar geleden in Londen op Alexander Litvinenko, een bekende criticus van de Russische premier Vladimir Poetin. Justitie in Rusland heeft ook een FSB-agent aangewezen als verdachte van de moord op de kritische journaliste Anna Politkovskaya.
De huidige top van de FSB leeft meer als de aristocratie ten tijde van de tsaar, menen de auteurs. De topbestuurders genieten volgens hen van nogal een extravagant leven dankzij schimmige deals. Enkele bestuurders kregen een groot land langs de Rublyovka snelweg ten westen van Moskou, waar de grondprijs de hoogste van het land is. Ze verkochten de percelen later voor tientallen miljoenen euro’s, aldus het boek.
De geheime dienst wordt tegelijk alsmaar vaker ingezet om de belangen van Russische elite te beschermen, zegt Soldatov. „In 2007 heeft Poetin openlijk toegegeven dat de nieuwe taak voor de buitenlandse geheime dienst was om de belangen van Russische bedrijven over de grens te beschermen”.
Zo zou de FSB de Noorse telecombedrijf Telenor hebben verhinderd om meer aandelen te kopen in het Russische Vimpelcom. De dienst had ook de taak om druk uit te oefenen op oliebedrijf BP om een joint venture op te zeggen. De agenten vielen toen het BP-kantoor in Moskou binnen en namen alle computers mee, waardoor het bedrijf feitelijk verlamd was.