Een van de aanwezigen in de Amsterdamse rechtszaal zei de film niet te willen zien en verliet de zaal. Daarop zei Moors: „Dat kan ik me voorstellen.”

Die opmerking viel verkeerd bij Moszkowicz. Hij zei moeite te hebben met de opmerking van de rechtbankvoorzitter. „Ik vind dat u dat niet zou mogen zeggen.”

Moors zei dat zijn opmerking geen „oordeel over de inhoud van film” betekent. De rechter wees erop dat de zogeheten benadeelde partij wel vaker delen van een proces niet wil bijwonen. Het incident tekent de beladen sfeer rond de rechtszaak. Gisteren werd bekend dat de huidige rechters het proces kunnen voortzetten. Moszkowicz en Wilders wilden de rechters laten vervangen. Moors zou de schijn van partijdigheid hebben gewekt door het zwijgrecht van Wilders te „duiden en te becommentariëren”.

De rechtbank besteedde vanmorgen aandacht aan opvattingen van rechtsgeleerden die het openbaar ministerie hebben geadviseerd over de zaak-Wilders. Op verzoek van de verdediging worden de rapporten in zijn geheel voorgelezen. Dat gaat zo’n vijf uur duren.

Zo citeerde de rechtbank uit een verklaring van prof. dr. R. A. Lawson, hoogleraar Europees recht aan de Universiteit Leiden. Lawson stelt dat Europese rechters een politicus „veel ruimte” in het publieke debat geven. „Je mag je in scherpe bewoordingen uiten.”

Anderzijds kent het recht op vrije meningsuiting ook nadrukkelijk grenzen, aldus Lawson. „Een politicus heeft juist ook zijn verantwoordelijkheid, in verband met het aanzetten tot intolerantie.” Lawson wijst erop dat Europese rechters zwaar tillen aan vergelijkingen met het fascisme. „Die vergelijking wordt als uitzonderlijk krenkend gezien.”

Volgens Lawson zijn Europese rechters verdeeld. „Sommige rechters willen meer voorrang geven aan het recht op vrije meningsuiting.”

Verder kwam de opvatting van de Tilburgse hoogleraar strafrecht prof. dr. Theo de Roos aan bod. Die keert zich tegen vervolging van Wilders. De Roos vindt dat er onderscheid moet worden gemaakt in aanvallen op de islam en op islamgelovigen. De rechtsgeleerde kan zich „zonder meer” voorstellen dat moslims zich door Wilders’ „frontale en massieve aanval op de islam” gekrenkt en angstig voelen. Maar dat is nog geen reden om Wilders te vervolgen, aldus De Roos. Verder acht de geleerde vervolging van Wilders „contra-productief”, omdat de PVV-voorman de rechtszaal „als podium” zal gebruiken.

Voorzitter Moors las woensdagmorgen ook een reeks aangiftes tegen Wilders voor. Hij citeerde onder meer niet-moslim, die stelt: „Ik ben van mening dat Wilders een halt moet worden toegeroepen. Hij roept in het openbaar op tot haat. Dat is potentieel gevaarlijk. Ik denk aan de Kristallnacht en de burgeroorlog in Joegoslavië. Tijdens de Kristallnacht werden ruiten van Joden ingegooid, nadat een politicus telkens vooroordelen over Joden had geuit.”

Een 30-jarige Marokkaanse man uit Nijmegen stelt in zijn aangifte: „Ik probeer in gesprekken met autochtonen en allochtonen integratie te bevorderen. Wilders laat zich publiekelijk grievend uit over mijn geloof. Ik kan aan jonge allochtonen niet uitleggen dat Wilders geen halt wordt toegeroepen. Marokkaanse soldaten hebben in de Tweede Wereldoorlog de geallieerden geholpen. In oorlogstijd waren we vrienden, laten we dat in een tijd van vrede ook zijn.”