In een aantal plaatsen op dit deel van de eilandengroep hadden mensen vlaggen uitgestoken van de Vrije Republiek der Zuid Molukken (RMS), die door Indonesië verboden is. Vrijdag was het 53 jaar geleden dat de RMS werd uitgeroepen.

Volgens een Indonesische politiewoordvoerder werden huizen op Ambon doorzocht op vlaggen en wapens. Ook strooiden legerhelikopters pamfletten boven de bewoonde gebieden uit waarin burgers werden gewaarschuwd dat de viering van de onafhankelijkheidsdag is verboden. Verder zijn er honderden politiemensen extra naar de Zuid-Molukken gestuurd.

De RMS werd in 1950 uitgeroepen door Molukkers, vooral christenen, die trouw bleven aan Nederland nadat Indonesië de koloniale overheerser van zich had afgeschud. De opstand die volgde werd door het nieuwe bewind in Indonesië bloedig onderdrukt en veel eilandbewoners sloegen op de vlucht.

Vooral vanuit Nederland werd de internationale strijd voor erkenning van een onafhankelijke republiek op de Zuid-Molukken voortgezet. De proclamatie van de RMS is vrijdag ook in ons land herdacht. De regering van de overwegend christelijke RMS verblijft in ballingschap in Nederland.

De Indonesische leger verspreidde eerder deze week al pamfletten in Ambon-Stad met de waarschuwing dat elke vorm van herdenking, zoals het hijsen van de RMS-vlag, niet zou worden toegestaan. Afgelopen zondag arresteerde de politie zeven personen die van plan zouden zijn 25 april de RMS-vlag te hijsen. Zo’n daad zou volgens de Indonesische regering kunnen leiden tot het oplaaien van gevechten tussen christenen en moslims op de Molukken.

Het conflict tussen de Indonesische regering en de Beweging voor een Vrij Atjeh (GAM) is ook nog verre van opgelost. Bemiddelaars hopen het vredesakkoord tussen beide partijen nog te redden. Jakarta heeft spoedoverleg over schendingen van het in december getekende akkoord, dat vrijdag in Genève had moeten plaatsvinden, afgezegd en zijn troepen in Aceh in hoogste staat van paraatheid gebracht.

Jakarta beschuldigde de rebellen ervan het vredesverdrag te hebben geschonden en stiekem toch de wens te blijven koesteren tot afscheiding in plaats van de in het verdrag overeengekomen autonomie. Het zei de bijeenkomst te hebben afgezegd na het opwerpen van procedurele problemen door de GAM, culminerend in een verzoek om twee dagen uitstel.

Volgens de rebellen had de Indonesische regering hen gesommeerd naar Jakarta te komen. Zij hadden dat geweigerd en tegen de tijd dat de regering instemde met Genève, waar onder supervisie van het Henri Dunantcentrum ook de eerdere besprekingen zijn gehouden, was het hun onmogelijk daar op tijd aan te komen, zeiden zij vrijdag in een verklaring.