De straaljagers beschikken daarvoor over een digitaal verkenningssysteem, dat tijdens de vlucht direct beelden doorstuurt naar analisten op de grond.

Die onderzoeken de route op veranderingen, onder meer door nieuwe en oude beelden met elkaar te vergelijken. De analist bekijkt of er ergens mogelijk een zogeheten geïmproviseerd explosief (IED) is ingegraven of dat er andere dreigingen zijn.

Aanvankelijk hadden de coalitielanden geen benul van het geavanceerde systeem dat de Nederlanders onder hun F-16’s hebben hangen. „Maar het is nu bekend wat we aan informatie kunnen genereren. De aanvragen nemen toe”, zei commandant Gerbe Verhaaf van de Air Task Force tegen plaatsvervangend commandant der strijdkrachten Wim Nagtegaal.

De vice-admiraal bracht de afgelopen dagen een bezoek aan de Nederlandse militairen in Afghanistan en ging op vliegbasis Kandahar in het zuiden van het land ook langs bij de F-16’s. De jachtbommenwerpers maken dagelijks een verkenningsvlucht volgens een vooraf bepaalde route.

Voor de vlieger is het „saai werk”, aldus Verhaaf, maar voor de militairen op de grond kan het cruciaal zijn. Vijandelijke strijders, zoals de Taliban, zetten volgens hem steeds vaker een bermbom in, omdat ze weten dat ze de directe confrontatie met de ISAF-troepen verliezen. Verhaaf gaf wel aan dat het aantal beeldanalisten schaars is. Hun werk is tijdrovend en specialistisch en het duurt lang voordat iemand is opgeleid.

Ondertussen gaat het werk gewoon door. Het beveiligen en begeleiden van konvooien, bijvoorbeeld met materieel dat teruggaat naar Nederland, is momenteel topprioriteit voor de vier Nederlandse F-16’s die voorlopig nog actief zijn in Afghanistan.

In de provincie Uruzgan maken de vijf Nederlandse Apache-gevechtshelikopters, die ook konvooien begeleiden, zich ondertussen klaar voor vertrek. Half oktober zit hun taak erop. Dat wordt een „droevige dag”, stelde de Amerikaanse kolonel James Creighton woensdag.

Creighton nam begin augustus de militaire leiding in Uruzgan van Nederland over en is goed te spreken over de samenwerking met de Apaches, vooral ook omdat die snel ter plaatse kunnen zijn op het moment dat grondtroepen in gevecht raken met tegenstanders. Alleen al de aanwezigheid van de gevechtshelikopters schrikt hen vaak voldoende af.