Zelfonderzoek
Lukas 18:10
„Twee mensen gingen op in den tempel om te bidden; de een was een farizeeër, en de ander een tollenaar.”
Laten wij onszelf eens spiegelen en nauwkeurig bezien of wij gelijken op die hoogmoedige farizeeër of op die nederige tollenaar in deze gelijkenis. Indien dit ooit al zo mocht zijn, dan is het nu wel zeer nodig omdat op aanstaande zondag het avondmaal des Heeren zal worden bediend aan Zijn genadetafel. Het zal oneindig veel verschillen of we daar aankomen in de gestalte van die farizeeër of in die van de tollenaar.
Ik spreek u allen eerst in het algemeen toe. Kom, zet u er eens bij neer. Beschouw uzelf eens aandachtig. Onderzoek uzelf eens. Beproef uzelf, tot welk van beide soort van mensen u behoort, tot de werkheilige of tot de ware boetvaardige. Getuigt uw geweten u niet genoeg, zonder dat ik het zal zeggen dat werkheiligen het avondmaal onwaardig gebruiken? Maar werkheiligen kunnen minder onderscheiden zien. Zij zien hun gebrek niet maar menen dat zij rijk zijn en verrijkt zijn geworden. Dat hebben wij bij de farizeeër gezien. En als we nu deze farizeeër in zijn doen eens wat nader en van nabij bezien, denk ik dat er velen zullen zijn die hun eigen beeld zien.
Johannes Barueth, predikant te Dordrecht (”De farizeeër en de tollenaar”, 1752)