Bijna acht op de tien Britten laat het koud dat paus Benedictus XVI vanaf vandaag een staatsbezoek aan hun land brengt. Maar tegenstanders van de komst van de rooms-
katholieke kerkleider bereiden protestacties voor.

De paus moet er inmiddels aan gewend zijn. Elk staatsbezoek dat hij aflegt, roept heftige discussies op. Critici laken de houding van de Rooms-Katholieke Kerk tegenover homoseksualiteit, kindermisbruik en vrouwelijke priesters. In Groot-Brittannië zijn er veel klachten over de 12 miljoen pond (14,5 miljoen euro) die het bezoek de Britse staat –en uiteindelijk de belastingbetaler– kost.

In Edinburgh, Glasgow, Londen en Birmingham –de steden die paus Benedictus XVI tot zondag hoopt te bezoeken– staan dan ook protesten gepland van atheïsten en homorechtengroeperingen. Vrouwenorganisaties laten deze dagen in Londen bussen rondrijden met daarop een oproep aan de paus om ook vrouwen tot priester te wijden.

De seculiere antipausactivisten hebben zich verenigd in de organisatie Protest the Pope. Zij houden zaterdag in Londen een protestmars van Hyde Park naar Downing Street 10, de woning van de Britse premier David Cameron. Ze willen niet dat de paus „zijn godsdienstige leer komt opleggen.” Ook de bekende atheïst en wetenschapper Richard Dawkins loopt mee in de stoet.

De paus zal zich echter niet zo snel laat afschrikken door de geplande protesten. Hij kent de eb en vloed van de publieke opinie.

Benedictus XVI mag dan op de hoogte zijn van de bezwaren van niet-christenen tegen zijn kerk, veel minder vaak komt hij in aanraking met protesten van behoudende protestanten. En ook die zitten de komende dagen niet stil.

In Edinburgh, waar 450 jaar geleden de Schotse Reformatie begon, houden zestig afgevaardigden van de Free Presbyterian Church vandaag een vreedzaam protest tegen de komst van de paus. Onder hen is de Noord-Ierse predikant en oud-politicus ds. Iain Paisley.

Schotse evangelicalen verzamelen zich in Princes Street bij het monument voor de hertog van Wellington. Ze delen traktaten uit onder het publiek dat naar de paus komt kijken: 30.000 stuks van ”Wat ieder katholiek zou moeten weten”, 2000 van ”Is het goed tussen u en God?” en 500 van ”Van traditie naar waarheid: het verhaal van een priester”. Ook in Glasgow verspreiden protestanten lectuur.

De organisatie van de protesten in Londen is in handen van de interkerkelijke Protestant Truth Society (PTS). De organisatie runt een boekhandel in Fleet Street, ooit het roerige centrum van de Engelse pers. Binnen staan de kasten vol Bijbelcommentaren, boeken van reformatoren en puriteinen, en hier en daar een antirooms traktaatje. In de etalage ligt de brochure ”Romes verraad van Christus”. Paus Benedictus XVI, met staf en mijter, heft zijn rechterhand zegenend omhoog.

Op de eerste verdieping bevindt zich het hoofdkantoor van de PTS, waarvan ds. Jeremy R. Brooks directeur is. Samen met Duncan Boyd van de Church Society, een organisatie die opkomt voor de reformatorische grondslag van de Anglicaanse Kerk, leidt hij de protestantse campagne tegen het staatsbezoek van de paus.

Wat is er eigenlijk mis met een bezoek van paus Benedictus XVI aan Groot-Brittannië?

Brooks: „De paus zegt het hoogste gezag van de universele kerk te zijn en hij claimt de soevereiniteit over alle landen van de aarde. Maar er is slechts één hoofd van de universele kerk en dat is Jezus Christus. Als onze regeringsleiders de paus officieel erkennen, dan betekent dat verraad aan de protestantse grondwet van Groot-Brittannië.”

Boyd: „Engeland is sinds de Reformatie een protestantse natie, met een protestantse vorst en een protestantse belijdenis. Het rooms-katholicisme is een valse godsdienst. De mis betekent een ontkenning van het eenmalige offer van Jezus Christus aan het kruis. Protestanten die dat in de 16e eeuw zeiden, kwamen op de brandstapel terecht. De Rooms-
Katholieke Kerk is historisch gezien een kerk die anderen vervolgt. En ze heeft haar leer nooit herroepen.”

De vorige paus bracht in 1982 een pastoraal bezoek aan Groot-Brittannië. Is dat minder bezwaarlijk dan een staatsbezoek?

Brooks: „Er is wel een verschil, ja. Over beide zijn we niet enthousiast, maar een pauselijk staats­bezoek is veel belangrijker dan een pastoraal bezoek. Het houdt een erkenning in van de pauselijke staat en van de on-Bijbelse claims van de paus.”

Boyd: „De Britse regering zou de paus, als kerkvorst, niet welkom mogen heten. Als de premier van Nederland komt, dan spelen politieke, militaire of handelsbelangen een rol. Maar daarvan is bij de paus geen sprake. We mogen hem niet erkennen als wereldlijk heerser. We hebben maar één koning, en dat is Jezus Christus.”

Wat gaan jullie deze dagen doen?

Brooks: „De afgelopen weken ontvingen we ruim 14.000 pond (17.000 euro) aan donaties. Daarvan betalen we een paginagrote advertentie tegen het pausbezoek, vandaag in The Daily Telegraph. Morgenmiddag organiseren we een demonstratie bij het Queen Elizabeth II Conference Centre, tegenover Westminster Abbey. Daar zal de paus een ontmoeting hebben met de geestelijk leider van de Anglicaanse Kerk, aartsbisschop Rowan Williams.”

Brooks benadrukt dat het om een „vreedzaam” protest gaat. „We zullen hymnes zingen, of gewoon stil zijn, en traktaten uitdelen. We nemen spandoeken mee met passende Bijbelteksten, zoals: „Want uit genade zijt gij zalig geworden door het geloof; en dat niet uit u, het is Gods gave” (Efeze 2:8) en „Want er is één God, er is ook één Middelaar Gods en der mensen, de Mens Christus Jezus” (1 Timotheus 2:5). We willen God verheerlijken door de dwalingen van Rome te laten zien, door de waarheid van Jezus Christus te verkondigen, en door de stem van het oorspronkelijke protestantisme in de nationale media te laten horen.”

Sommige protestanten zijn kritisch op jullie plannen. Een demonstratie zou een vernedering betekenen voor de paus, die bij koningin Elizabeth II te gast is.

Brooks: „We willen de paus niet persoonlijk vernederen, laat staan Hare Majesteit de koningin. Maar we vinden dat de uitnodiging die de regering naar de paus heeft doen uitgaan, haar in een heel moeilijke positie plaatst. Het is slechts ons verlangen de valse claims van de paus aan de kaak te stellen en de waarheid van het heil in Christus –door genade en geloof alleen– in onze samen­leving te laten zien.”

Dit is het tweede deel in een tweeluik over het bezoek van paus Benedictus XVI aan Groot-Brittannië.

Wat gaat Benedictus XVI doen?

Donderdag 16 augustus: De Britse koningin Elizabeth II ontvangt paus Benedictus XVI in het koninklijk paleis Holyroodhouse in de Schotse hoofdstad Edinburgh. Na het officiële ontvangst door de Britse autoriteiten luncht de paus met kardinaal Keith O’Brien, aartsbisschop van Saint Andrews en Edinburgh. Aan het einde van de middag reist Benedictus XVI door naar Glasgow, waar hij in Bellahouston Park voorgaat in een openluchtmis. Daarna vertrekt de paus naar Londen.

Vrijdag 17 september: Op het St. Mary’s University College in Londen spreekt de paus eerst met enkele afgevaardigden van het Britse rooms-katholieke onderwijs en daarna met de leiders van verschillende godsdiensten. In Lambeth Palace ontmoet hij ’s middags Rowan Williams, aartsbisschop van Canterbury en geestelijk leider van de wereldwijde Anglicaanse Kerk. Benedictus XVI neemt ’s avonds deel aan een oecumenische viering in Westminster Abbey.

Zaterdag 18 september: In het aartsbisschoppelijk paleis van Westminster (Londen) ontmoet de paus onder anderen de Britse premier David Cameron. Daarna leidt hij samen met aartsbisschop Vincent Nichols de mis in de rooms-katholieke kathedraal van Westminster. In Hyde Park is er ’s avonds een gebedsdienst die in het teken staat van de zaligverklaring van kardinaal John Henry Newman (1801-1890), de volgende dag in Birmingham.

Zondag 19 september: De paus vertrekt per helikopter naar Birmingham. In deze Engelse stad vindt de hoogmis plaats waarin Benedictus XVI kardinaal John Henry Newman zalig verklaart. Na de eucharistieviering bezoekt hij het Oratorium van Filippo Neri, waar Newman woonde. ’s Middag heeft de paus een bijeenkomst met alle bisschoppen van Engeland, Wales en Schotland. Na een afscheidsceremonie op de luchthaven van Birmingham vertrekt de paus weer naar Vaticaanstad.