Ja, geeft Meerman toe: de ‘draai’ van MKB-Nederland had plaats in 2008, precies het jaar waarin de werkgevers­organisatie voor het midden- en kleinbedrijf besloot het beleid meer te harmoniseren met zijn ‘grote broer’, ondernemings­organisatie VNO-NCW.

Maar nee, benadrukt Meerman, dat wil niet zeggen dat het grootwinkelbedrijf het pleit heeft beslecht. „Daar verzet ik me tegen. Als voorzitter van Detailhandel Nederland (het platform waarin de detailhandelspoten van VNO-NCW en MKB-Nederland nu samenwerken, MtB) en CBW-Mitex (de brancheorganisatie voor ondernemers in mode, wonen, schoenen en sport, MtB) vergeet ik uiteraard niet waar ik vandaan kom. Het was een gezamenlijk besluit, dat overigens ook werd gedragen door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Consumentenbond.”

Het oude standpunt van MKB-Nederland –hardere criteria voor extra koopzondagen in toeristische gebieden– was volgens Meerman simpelweg onhaalbaar geworden. „Er was en is geen meerderheid om dát gedaan te krijgen.”

Hoezeer dit de Woudenberger, lid van de raad van toezicht van het Amersfoortse Van Lodenstein College, persoonlijk ook zwaar mag vallen, meent hij vanuit zijn positie toch te moeten vechten voor wat politiek gezien ook haalbaar is. „Ik kan ook knokken voor zaken waarvan ik bij voorbaat al weet dat ik ze nooit binnenhaal. En dat klinkt vast stoer, maar je bereikt er niets mee.”

Komt bij dat Meerman het nieuwe standpunt van MKB-Nederland –de bepaling van het aantal koopzondagen geheel overlaten aan gemeenten, zoals ook GroenLinks en D66 in de Tweede Kamer bepleiten– prima verdedigbaar vindt. „Als winkeliers érgens invloed hebben, dan is het wel op lokaal niveau. Maar we zetten de ondernemer die zondags dicht wil blijven er dus wel mee aan het werk. Hij zal meer energie moeten steken in het overtuigen van de lokale democratie. Winkels in Amsterdam krijg je daarmee niet dicht, in Zandvoort ook niet, maar in een plaats als Veenendaal moet dat lukken.”

Toch lijken niet alle winkeliers die visie te delen. Eind vorige maand lanceerden ontevreden zelfstandigen een landelijke actie tegen een vrije koopzondag. De bij de Stichting Tegen Verruiming Zondagsopenstelling aangesloten winkeliers menen dat hún brancheorganisatie MKB-Nederland met de standpuntwijziging voor haar beurt heeft gesproken. Aan de leden zou nooit wat zijn gevraagd.

Waarom heeft u nooit de mening van uw achterban gepeild?

„Er is inderdaad niet gepeild onder de 110.000 Nederlandse winkeliers. Maar je kunt ook moeilijk bij iedere beleidskeuze zo’n volksraadpleging houden. Wel is er zorgvuldig gesproken met vertegenwoordigers van alle aangesloten branche­organisaties en zijn er op kleine schaal enquêtes geweest, zoals bij de bakkers. Uit alles bleek een grote verdeeldheid rond zondagsopenstelling. Grofweg lijkt een derde vóór, is een derde tegen en staat de rest er neutraal in. Maar wat die laatste groep nu precies wil, dat is lastig te zeggen.”

Had u daarom niet juist moeten peilen?

„Als de kritiek is: breng de motieven van die neutrale groep nu eens in beeld, dan deel ik die. Daar zou die stichting eens de vinger achter moeten krijgen. Als zou blijken dat de meerderheid van onze leden tégen verruiming van het koopzondagenbeleid is, zullen wij als ledenclub uiteraard ons standpunt moeten wijzigen. Maar dat gevoel heb ik dus helemaal niet. En dan nóg blijft staan dat het huidige standpunt het hoogst haalbare is, hoeveel mitsen en maren er ook aan kleven.”

Kleine zelfstandigen die zondags niet open willen of kunnen, vrezen te worden weggedrukt door het grootwinkelbedrijf.

„Dat is een drogreden. Wél moet je als zelfstandige iets anders verzinnen wanneer je op zondag dicht blijft. Doe je dat niet, dan verlies je de wedstrijd. Gelukkig zijn er tal van mogelijkheden voor winkeliers om zich te onderscheiden.”

Zoals?

„Als ik bij een gemiddelde mkb’er winkel, vind ik het personeel vaak niet beter dan bij het grootwinkelbedrijf. En als ik bij een kleine zelfstandige wil ruilen, dan is dat tien keer zo moeilijk als bij grote winkels. Uiteindelijk zit de toegevoegde waarde ’m vaak in het persoonlijke. Maar waar vind je dat nog? Bij ons in Woudenberg is het brood bij Albert Heijn lekkerder dan dat van de bakker. Ja, dan verlies je het! Maar we hebben ook een slager, en die is zo goed, ik peins er niet over om mijn vlees elders te kopen. Ik wil niet lobbyen voor de zielige ondernemer. En 80 procent van onze leden is ook helemaal niet zielig. Ik ben ervan overtuigd dat een kleine winkelier geen extra achterstand hoeft op te lopen wanneer hij niet opengaat op zondag en een grote winkel wel.”

Totdat je met boetes gedwongen wordt om op zondag open te gaan…

„Kijk, daar zijn we nu faliekant op tegen! Verplicht open op zondag of anders een boete, zoals dat eind vorig jaar over het Rotterdamse winkelcentrum Alexandrium in het nieuws kwam, daar moet de vastgoedwereld zich op bezinnen. Onlangs hoorde ik een verhaal van een vrouw in Amsterdam met een wol- en handwerkwinkeltje. Die sloot haar winkel een dagje om naar een begrafenis te gaan. Vervolgens krijgt ze een vermaning van de verhuurder in de bus dat zoiets niet meer moet voorkomen. Dat zijn wantoestanden die we keihard moeten aanpakken.”

Draagt MKB-Nederland er met haar standpunt niet juist aan bij dat voor ‘zondagsluiters’ straks geen plaats meer is in de belangrijke winkelcentra?

„Dat gevaar zie ik ook. Ik weet alleen niet hoe ik dat, politiek gezien, zou moeten tegenhouden. Überhaupt denk ik dat de zelfstandige winkelier op toplocaties geen lang leven beschoren is.

De vraag is of dat erg is. Dan zorg je toch dat je met andere ondernemers om je heen minimaal zo’n aantrekkelijke winkelomgeving creëert als in zo’n centrum? Er zijn in Nederland tal van aantrekkelijke locaties die niet zijn bedacht vanuit een vastgoedkantoor. Maar zoiets gaat niet vanzelf. Dát heet ondernemen. Uiteindelijk geloof ik niet dat je de kleine winkelier kunt beschermen tegen de boze buitenwereld. Dat verlies je.”