Alle ogen zijn gericht op de SGP
DEN HAAG – De SGP stond dinsdag in het debat met oud-informateur Opstelten opvallend lang in het middelpunt van de belangstelling. „Levert u daar uw premierschap aan uit?”
Altijd heeft de SGP een onafhankelijke positie ingenomen tegenover het kabinet, legde fractieleider Van der Staaij zijn collega’s nog maar eens uit. Zo ook nu. „Wij hebben ons niet geschaard in het koor van de partijen die al op voorhand een oppositionele houding tegenover een centrumrechts kabinet innemen. Maar evenmin een blanco cheque afgegeven.”
De bijzondere positie van de SGP bleek niet alleen uit haar bijdrage aan het Kamerdebat, maar ook uit de opstelling van de andere fracties. De beoogde coalitiepartijen VVD, CDA en PVV bejegenden de mannenbroeders met opvallende jovialiteit. VVD-leider Rutte zocht Van der Staaij en Dijkgraaf voor aanvang van het debat bewust op om hen even de hand te schudden. Na afloop stond PVV-leider Wilders wel heel gezellig met Dijkgraaf na te praten.
De overige politieke partijen legden de SGP daarentegen het vuur na aan de schenen. Hoe zat dat nou precies met de informele contacten die de SGP zou hebben gehad met de drie fractieleiders van de rechtse partijen, wilden ze bijvoorbeeld weten. Er waren wel gesprekken geweest, gaf Van der Staaij toe, maar die gingen over zijn vakantie in Colombia. En over het weer. En natuurlijk praat je dan ook wel over de formatie.
Gaat de SGP een kabinet steunen met de PVV, probeerde CU-leider Rouvoet, een partij die heel andere politieke motieven heeft dan de SGP?
Van der Staaij repliceerde dat hij het „veel te ver” vindt gaan om hem verantwoordelijk te houden voor de beweegredenen van anderen. „Onze ijkpunten zijn helder”, stelde hij. „In de verkiezingen hebben wij gepleit voor herkenbare christelijke waarden, voor een daadkrachtig economisch beleid, dat tegelijk ook sociaal solide is. Daar stonden wij voor en daar blijven wij onverkort voor staan. Daaraan zullen wij ook toekomstig kabinetsbeleid toetsen, hoe dit kabinet ook is samengesteld.”
„Maar heeft u dan niet de chaos in de formatie gezien?” vroeg Halsema (GroenLinks). „Hoe rijmt u dat met uw ideeën over gezag?” Haar D66-collega Pechtold haalde ook uit naar de SGP, maar dan via Rutte. „Gaan we nu werkelijk meemaken dat er een kabinet komt dat wordt gedoogd door de SGP, die de gelijkheid van man en vrouw niet erkent? Levert u daar uw premierschap aan uit?”
Van der Staaij stelde echter dat zijn partij niet officieel in beeld is geweest als gedoogpartner, dat er geen geheim akkoord is tussen de SGP en de drie rechtse partijen en dat aan zijn partij geen toezeggingen zijn gedaan.
En een rechts kabinet is dan wellicht niet ideaal, een beter alternatief is er niet. „Inhoudelijk het beste zou zijn een minderheidskabinet van de SGP, gedoogd door de andere partijen. Daarvoor is echter helaas onvoldoende politiek draagvlak, vrees ik.” Deze opmerking leidde tot eensgezinde hilariteit bij links én rechts.