Brief Klink overtuigt zélfs Wilders
DEN HAAG – Er zal veel door CDA’er Klink zijn heengegaan toen hij dinsdag zijn explosieve brief schreef. Maar vast niet dat hij daarmee Wílders zou bewegen de gesprekken tussen VVD, PVV en CDA te staken.
Tot verbazing van velen trok de PVV-leider gistermiddag pardoes de stekker uit de onderhandelingen. Reden: geen vertrouwen meer in het CDA. Voor een stabiele regering zijn minimaal 76 zetels nodig, benadrukte hij, en Verhagen had hem er niet van kunnen overtuigen dat de drie CDA-dissidenten die deze week kwamen bovendrijven uiteindelijk ook „zouden leveren.”
Daarmee werd niet het ongeleide PVV-projectiel Brinkman de zwakke schakel in de formatie, maar de, in de ogen van Wilders althans, drie ‘Brinkmannen’ bij het CDA: Klink, Koppejan en Ferrier.
Hoewel Verhagen van maandag tot en met woensdagnacht in een ware uitputtingsslag de 21 leden tellende fractie op één lijn had weten te krijgen, was voor Wilders blijkbaar de kans te groot dat Klink en de zijnen zich, ondanks een voor het CDA klinkend onderhandelingsakkoord, uiteindelijk toch zouden distantiëren van de PVV.
Daarmee lijkt de brief die Klink schreef om zijn fractie te overtuigen van het heilloze van samenwerking met de PVV, niet zozeer zijn eigen fractie, maar wel Wilders ervan te hebben overtuigd dat de christendemocratie en de PVV-gedachte moeilijk verenigbaar zijn.
Zoals het er nu naar uitziet, is de kans aanwezig dat de koningin VVD-leider Rutte zal vragen om als informateur een „proeve” te schrijven van een regeerakkoord waarbij andere partijen kunnen aanhaken. Grote vraag is welke kleur die proeve krijgt. Uiteindelijk zijn er maar enkele smaken: paars plus, een middenkabinet of toch opnieuw rechts. Dat Rutte een paarse tekst gaat produceren, is niet aannemelijk. Die combinatie is door hemzelf immers al op inhoudelijke gronden afgewezen? Een proeve die wordt toegeschreven naar een middenkabinet stuit op het bezwaar dat de bezuinigingsplannen van VVD en PvdA ver uiteen liggen.
Dan toch maar weer een rechts praatstuk? Noch Rutte noch Verhagen noch Wilders sloot dat gisteren uit. Natuurlijk komt het vreemd over als dezelfde variant die nu is mislukt, straks weer op tafel ligt. Maar daar valt een mouw aan te passen. Wat te denken van een VVD/PVV-kabinet dat door het CDA wordt gedoogd? Of toch allemaal ministers leveren?
Daarvoor zal het CDA echter eerst intern orde op zaken moeten stellen. En belangrijker nog: na vier jaar PVV alsnog een antwoord moeten vinden op de vraag hoe om te gaan met een rechts-populistische partij. Daarmee krijgt partijdinosaurus Lubbers, een week na zijn oproep, min of meer toch wat hij wilde: een time-out voor het CDA.
