De eerste grote groep Chinezen kwam in 1911 vanuit Engeland naar de Amsterdamse en Rotterdamse havens. De Nederlandse havenarbeiders staakten om betere lonen en werkomstandigheden te eisen.

„De Chinezen werden gekozen om de staking te breken”, zegt de 54-jarige Theo Chang, secretaris van de Landelijke Stichting voor de Viering van 100 jaar Chinezen in Nederland. Dat ze bereid waren om voor lage lonen te werken, en hiermee het werk af te nemen van Nederlandse havenarbeiders, stelde ze in een kwaad daglicht. Dit maakte de situatie voor Chinezen in Nederland moeilijk.

Pas in de jaren zestig en zeventig ontwikkelt de Chinese samenleving in Nederland zich. In die periode is er een opkomst van Chinese restaurants. De jaren zeventig waren het toppunt, met gemiddeld 2400 Chinese restaurants. „Op minder dan 6000 inwoners had je een Chinees”, benadrukt Chang. Met de komst van andere concurrende buitenlandse keukens raakte de markt in de jaren tachtig echter verzadigd.

Dat veel Chinezen in de horeca zitten, schrijft Chang onder meer toe aan de ondernemersgeest van de Chinezen. „Ongeacht uit welk deel van China iemand komt, elke Chinees wil een keer in zijn leven een restaurant beginnen. Dat is ons streven.” Volgens hem rol je daar als Chinees makkelijk in. Voor hulp in het restaurant wordt er vaak een beroep gedaan op het Chinese vriendennetwerk.

De huidige jongere Chinese generatie heeft vaak gestudeerd en kiest meestal voor een andere richting dan de horeca. Volgens Chang schrikt het leven van hun ouders, die hele dagen in hun restaurants doorbrengen, ze af. „Ze zeggen: ‘Tijdens mijn jeugd zag ik mijn ouders nooit. Dat wil ik niet meer. Ik heb nu een opleiding gehad; ik ga nu een andere richting zoeken’.” Jongere Chinezen hebben nu ook beroepen als arts en advocaat. De oudere generatie Chinezen is hier blij mee. „Wij zijn er trots op dat onze jongeren een bijdrage kunnen leveren aan de Nederlandse economie”, verklaart Chang.

Chang is zelf geboren in China, maar woont al sinds zijn 18e in Nederland. Hij heeft niet de behoefte om weer permanent in China te gaan wonen. Redenen hiervoor zijn het klimaat, de zorg en de openbare orde in China. Die zijn daar volgens hem minder goed dan in Nederland. „Maar ja, hier betaal je weer meer belastingen.”