Migranten bepalen gezicht kerk
WASHINGTON – Er is geen tijdperk geweest dat de Amerikaanse kerken zo gekleurd zijn door de invloed van migranten als nu. Dat is gebleken uit het onlangs verschenen Yearbook of American & Canadian Churches 2010.
Het jaarboek beschrijft de trends in de Amerikaanse kerken. Het Yearbook of American & Canadian Churches is de vraagbaak voor alle ontwikkelingen en data van de Noord-Amerikaanse kerken. De eerste editie kwam uit in 1916. Het naslagwerk bevat cijfers en gegevens van 227 kerkgenootschappen, van 234 oecumenische verbanden en over de religieuze betrokkenheid van 163 miljoen Amerikanen. In totaal komt het jaarboek op een aantal van 147,3 miljoen christenen in 2009. Dat is een stijging van een half procent ten opzichte van een jaar eerder.
Het grootste kerkgenootschap is de Rooms-Katholieke Kerk. De rooms-katholieken zagen in 2009 hun ledental toenemen tot 68,1 miljoen, een groei van 1,5 procent. Dat is opmerkelijk, omdat de rooms-katholieken in de Verenigde Staten nog altijd te kampen hebben met de naweeën van de misbruikschandalen die vanaf 2000 bekend werden. De kerk keerde miljarden aan schadevergoedingen uit.
De Southern Baptist Convention staat met 16,2 miljoen leden op de tweede plaats. Het aantal baptisten groeide vorig jaar met een kwart procent. De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen (de mormonen) groeide met 1,7 procent tot 5,8 miljoen. Het ledental van de Assemblies of God nam toe met 1,2 procent tot 2,8 miljoen. Ook de Jehova’s Getuigen (plus 2 procent) en de Church of God (plus 1,7 procent) kenden groei.
De grootste dalers waren vorig jaar de Presbyterian Church (VS), die 3,2 procent van haar leden verloor. De kerk telt nu 2,9 miljoen leden. De American Baptist Churches verloren 2 procent en staan nu op 1,3 miljoen leden. De evangelisch-luthersen verloren bijna 2 procent en hebben 4,7 miljoen leden.
Dr. Eileen W. Lindner, die sinds 1998 het jaarboek samenstelt, wijst erop dat veel mensen bij de cijfers alleen maar naar de daling van het ledenaantal bij kerken kijken. Die daling is er weliswaar, maar deze is nog lang niet zo erg als in West-Europa, waar in een kwarteeuw de kerken leegliepen, meent de predikante. „Duidelijk is wel dat de Amerikaanse kerken aan gewicht hebben verloren.”
Een opmerkelijke trend is de invloed van immigranten in de kerk. De afgelopen vijftig jaar waren de immigranten die de Verenigde Staten binnenkwamen in meerderheid christen. ‘Blanke’ kerken werden hierdoor ‘gekleurde’ kerken en er kwamen talloze nieuwe kerkgenootschappen bij. „In een tijdperk waarin we de gevolgen van de secularisatie zullen gaan merken, hebben we de robuuste christelijke kerken van nieuwe immigranten”, aldus dr. Lindner.
De immigranten drukken een duidelijk stempel op de geloofsbeleving in de Verenigde Staten, aldus dr. Lindner. Volgens haar dragen zij steeds meer bij aan de meningsvorming over ethische kwesties. „Met de raciale, etnische en culturele verscheidenheid van de immigrantengemeenschappen zullen er meer verschillende en genuanceerde visies komen. Over abortus bijvoorbeeld, maar ook over hulp- en welzijnswerk en immigratiebeleid.” Ze verwacht dat de „migrantenstem” in de Amerikaanse samenleving ook zal leiden tot een nieuwe christelijke theologie.
In de Verenigde Staten staat de positie van immigranten volop in de belangstelling, ook in de kerken. Veel kerkgenootschappen merken dat het federale systeem, waarbij de afzonderlijke staten eigen immigratiewetgeving kennen, onvoldoende werkt. Vaak is niet duidelijk welke status immigranten hebben.
In Arizona bijvoorbeeld stak een rechter recent een stokje voor strenge regelgeving voor immigranten. Maar het kwaad was al geschied, zo concludeert de lekenbeweging Sojourners. „Veel immigranten wilden de uitspraak niet afwachten. Ouders haalden hun kinderen van school en verlieten de staat. Ze sloten hun winkels en restaurants. Hele immigrantenwijken veranderden in spooksteden.”
Recent onderzoek van het Public Religion Research Institute wijst uit dat een „overweldigende meerderheid” van de blanke protestanten, rooms-katholieken en evangelicals er sterk van overtuigd is de bescherming van de menselijke waardigheid de basis vormt van de hervorming van immigratiewetgeving.
