Beoogde coalitie steunt wel op meerderheid
Op grond van de definitie van politicoloog Woerdman is de term minderheidskabinet onjuist voor de beoogde coalitie van VVD en CDA met gedoogsteun van de PVV, vindt Jeroen van der Laan. De term bijzonder meerderheidskabinet dekt beter de lading.
Het kan de burger niet zijn ontgaan: VVD, PVV en CDA gaan binnenkort van start met de formele onderhandelingen over een nieuw kabinet. Een politiek bijzondere situatie voor Nederland, aangezien de PVV deze coalitie steunt met een (vergaande vorm) van gedoogsteun.
In de media wordt dit kabinet gekwalificeerd als een minderheidskabinet. Dit is onjuist. De term bijzonder meerderheidskabinet dekt beter de lading.
Politicoloog Woerdman definieert in zijn standaardwerk ”Politiek en politicologie” de term minderheidskabinet als: „Bij een minderheidskabinet heeft de regering niet het vertrouwen van een parlementaire meerderheid. Daarom moet voor elk besluit een gelegenheidscoalitie worden gesloten. De partijen die deze meerderheid vormen, kunnen per besluit verschillen.”
Op grond van deze definitie is de term minderheidskabinet voor de beoogde coalitie onjuist. In de Tweede Kamer heeft deze coalitie immers (zij het een krappe) meerderheid van 76 zetels.
Informateur Lubbers heeft in zijn eindverslag aan de koningin de volgende zinsnede opgenomen: „Dit is uiteraard geen meerderheidskabinet als gebruikelijk. Het is echter ook geen gewoon minderheidskabinet. Immers, een meerderheid in de Tweede Kamer werkt samen, zij het op een bijzondere, eigen wijze met een regeerakkoord en een afzonderlijk gedoogakkoord die niet geheel los van elkaar gezien kunnen worden.”
In de conclusie van zijn eindverslag kiest hij uiteindelijk toch voor de term bijzonder minderheidskabinet: „Alles bijeen genomen moet dit gekwalificeerd worden als een wel heel bijzonder minderheidskabinet. Het zal namelijk gebaseerd zijn op politieke samenwerking tussen drie fracties die samen een meerderheid vormen in de Tweede Kamer.”
In dit geval kun je waarschijnlijk beter spreken over een bijzonder meerderheidskabinet. Deze beoogde coalitie rust op een parlementaire meerderheid in de Tweede Kamer, maar heeft als bijzonderheid dat een van de drie coalitiepartijen geen bewindslieden levert.
De term minderheidskabinet mag niet door het CDA gegijzeld worden om zo zijn achterban gerust te stellen dat het CDA niet in een kabinet is gekropen met de PVV.
De auteur is docent maatschappijleer.
