Rutte zegt dat maandag in De Telegraaf. Hij maakt daarmee een einde aan de hoop van leiders van linkse partijen dat er nog te praten zou zijn over een breed middenkabinet. Over PvdA-leider Job Cohen, die wil dat er eerst nog gekeken wordt naar meerderheidskabinetten, is Rutte hard.

„Cohen blokkeerde een kabinet van VVD, PvdA en CDA en wilde ook geen paars-plus. Hij is de matchmaker van rechts. Dan moet hij nu geen krokodillentranen huilen”, aldus Rutte in De Telegraaf. „Hij vroeg ons expliciet te gaan onderhandelen over rechts en nu dat lukt, is hij boos”, zegt Rutte. „In feite is Cohen de vroedvrouw van het minderheidskabinet.”

Cohen noemt het in een reactie „volstrekte onzin” dat hij de ‘matchmaker’ van het minderheidskabinet VVD en CDA zou zijn. De PvdA-leider vindt juist dat de VVD de partij is die een blokkade legt voor elke andere optie dan een rechts kabinet. Hij wijst erop dat Mark Rutte vasthoudt aan zijn eigen ‘piketpalen’ en ook steeds heeft gezegd dat een kabinet over rechts zijn voorkeur heeft. Cohen ontkent dat hij zelf een middenkabinet van VVD, PvdA en CDA heeft geblokkeerd. „Ik ben er alleen geen voorstander van.”

Cohen reageerde maandag na zijn gesprek met informateur Ruud Lubbers in het gebouw van de Eerste Kamer. Hij heeft tegen Lubbers gezegd dat het „onjuist” is dat er nu meteen naar een minderheidskabinet wordt doorgestoken.

Volgens Cohen had de informateur zich moeten beperken tot het zoeken naar een meerderheidskabinet, zoals de opdracht van de koningin luidde. „Ik zou het niet zo gedaan hebben”, aldus Cohen. Volgens hem heeft Lubbers zijn kritiek voor kennisgeving aangenomen.

Hij benadrukte dat er nog andere meerderheidsvarianten mogelijk zijn die in zijn ogen eerst nog moeten worden onderzocht. Cohen stelde dat hij bij één variant heeft gezegd (VVD, PvdA, CDA) dat hij die onaantrekkelijk vond.

Maar nu de VVD, PVV en CDA hebben besloten te gaan onderhandelen over een minderheidskabinet, is het volgens de PvdA-leider duidelijk dat deze drie partijen een meerderheidsvariant blokkeren. „Dat is hun keus. Het is onzin om te zeggen dat het moest”, zei Cohen.

Hij vindt een rechts minderheidskabinet geen goede oplossing en slecht voor het land. Er kleven volgens hem veel risico’s aan, onder meer omdat één partij (PVV) alle ruimte krijgt om van alles te roepen en vinden wat dwars tegen het regeringsbeleid ingaat.

Ook maakt Cohen zich zorgen om de zorg, de sociale zekerheid en de lonen. Hij wees erop dat de VVD, PVV en CDA zeker 18 miljard willen gaan bezuinigen, zonder lastenverzwaringen en dat ze niets willen doen aan de hypotheekrenteaftrek en fileproblematiek.

Volgens CDA-prominent Onno Ruding is het slagen van een minderheidskabinet van CDA en VVD met gedoogsteun van de PVV afhankelijk van de bereidheid van de partij van Geert Wilders om afspraken te maken en die na te komen. Het gaat dan vooral om afspraken op sociaaleconomisch en financieel terrein. Dat zei de oud-minister van Financiën maandag tegen Radio 1.

Volgens Ruding moet Wilders akkoord gaan met bezuinigingen van minimaal 18 miljard euro in de komende vier jaar en verhoging van de AOW-leeftijd.

Ruding zou liever een middenkabinet zien van CDA, VVD en PvdA, maar dat is volgens hem door de opstelling van de PvdA niet haalbaar gebleken. „Uitwijken naar rechts” is dan de enige andere mogelijkheid, aldus de oud-bewindsman.