Poolse priester Jankowski overleden
GDANSK – De omstreden Poolse priester Henryk Jankowski is maandag op 73-jarige leeftijd overleden. Polen maakt zich op voor een massale uitvaartmis.
Jankowski werd in de jaren 80 bekend als de ”kapelaan van Solidariteit”, de anticommunistische vakbeweging van Lech Walesa. Na de val van het communisme in 1989 werd de reputatie van de priester geschaad door een pedofilieschandaal en door diensantisemitische uitlatingen.
Jankowski werd strafrechtelijk vervolgd op verdenking van seksueel misbruik van een kind. Het kwam nooit tot een veroordeling.
De priester ontkende betrokkenheid bij pedofilie en noemde de beschuldigingen tegen hem „een lastercampagne van Joden en Judeacommunisten.”
In 1997 werd hij door de Rooms-Katholieke Kerk een jaar lang van de kansel geweerd wegens anti-Joodse uitspraken. In een preek zei hij bijvoorbeeld dat de „Joodse minderheid niet getolereerd kan worden in de Poolse regering.”
Ondanks de felle kritiek die er op Jankowski was, zal de priester door velen worden gemist, zei burgemeester Pawel Adamowicz van Gdansk, de geboorteplaats van de beweging Solidariteit, woensdag. „Wij zullen nooit de rol vergeten die hij heeft gespeeld in de geschiedenis van ons land en onze stad.”
De burgemeester refereerdedaarbij aan Jankowski’s steun voor de stakende scheepswerfarbeiders in 1980 onder leiding van de latere Poolse president en Nobelprijswinnaar Lech Walesa. Tijdens een massale staking werd Jankowski’s Brygidakerk in Gdansk een ontmoetingsplaats van de oppositie. De priester was ook persoonlijk betrokken bij de hulp aan vakbondsleden en hun families. De kerktuin werd de plaats van manifestaties en demonstraties. De in 1945 verwoeste Brygidakerk was eerder herbouwd.
Voor zijn openlijke betrokkenheid bij de vreedzame strijd van Solidariteit tegen het atheïstische, communistische regime kreeg Jankowski de geuzennaam ”kapelaan van Solidariteit”. Naar verwachting zullen er zaterdag veel mensen aanwezig zijn bij zijn begrafenismis in de Brygidakerk.
Ook andere Poolse priesters steunden de beweging Solidariteit. Dat dat gevaarlijk was bleek in 1984, toen priester Popieluszko werd doodgemarteld door de geheime dienst. Vorige maand werd Popieluszko zalig verklaard door de Rooms-Katholieke Kerk.
