De eerste poging om een glimp van de dieren op te vangen is weinig succesvol. Vanaf de A27 bij het knooppunt Almere nemen bomen vrijwel alle zicht op de sculpturen weg.

Utrecht blijkt geen goed vertrekpunt. Reizen over de A6 vanuit Amsterdam richting Lelystad biedt meer soelaas. Na het viaduct Bezuidenhout doemen de olifanten op. Ze doen mysterieus aan dankzij de dampige atmosfeer, hun grijze outfit en de groene achtergrond. Vier dieren hebben afwisselend hun slurf of staart naar de snelweg gericht. Nummer vijf staat evenwijdig aan het asfalt. Er zijn contouren van oren, slurf en staart te zien, maar slagtanden en de zo kenmerkende huidplooien zijn afwezig. Dat geeft de beesten iets onverzettelijks.

Beeldhouwer Tom Claassen (1964) ontwierp de groep. De olifanten zijn elk 11 meter lang en 7 meter hoog en wegen 40.000 kilo. Het betreft ter plekke opgebouwde staalskeletten die met piepschuim zijn gevuld en ten slotte met beton zijn overgespoten. De toenmalige minister van Verkeer, Netelenbos, kon op 11 december 1999 slechts twee olifanten onthullen, omdat de drie soortgenoten tijdens laswerkzaamheden aan het frame in vlammen waren opgegaan.

Het kunstwerk bij Almere boezemt niet alleen ontzag in. Kinderen uit Teuge die de olifanten tijdens een schoolreisje passeren, stoten elkaar aan en schieten in de lach. Misschien heeft het grijze 
vijftal ook wel iets komisch, iets aaibaars. De meningen zijn echter verdeeld: „Grappig” en „Gek! Ze horen hier niet, maar in de dierentuin.” Een deel van de jongeren neemt het woord ”architectuur” in de mond. Zo vreemd is dat niet, want de maker heeft natuurlijk wel over vormgeving nagedacht.

De olifanten vertonen overeenkomsten met de bijna veertig andere objecten van Claassen in de Nederlandse openbare ruimte, alleen al door het ontbreken van veel details en het uitvergroten van de oorspronkelijke afmetingen van mens en dier. Voorbeelden zijn de ”Sitting Men” op Schiphol en de fikse konijnen in het gras bij de Rotterdamse Kunsthal.

Reductie kenmerkt de sculpturen van Claassen. „Het is de kunst van het weglaten. Probeer je te beperken als je iets maakt dat ergens op lijkt en houd het geheel rustig”, zei hij in een radio/interview in het kader van de expositie ”Tom Claassen – Retrospectief”, die tot 29 augustus in kunsthal KAdE in Amersfoort te zien is. De olifantengroep is zijn enige kunstwerk dat langs een snelweg staat. Uit de enthousiaste e-mails die de beeldhouwer ontvangt, concludeert hij dat de olifanten zijn beroemdste creatie zijn.

De beeldengroep werd bekostigd door Rijkswaterstaat. Eén procent van de aanlegkosten van de A27 richting Almere kon aan kunst worden besteed. Claassen was een van de drie kunstenaars die een idee mochten leveren om het knooppunt A6/A27 op te fleuren. Hij koos voor olifanten omdat ze indruk maken en in verschillende landen een transportfunctie hebben. Dat laatste als knipoog naar het vrachtverkeer dat op deze plek passeert.

Rijkswaterstaat heeft de beelden van een antigraffiti­laag laten voorzien. De dienst heeft daar geen spijt van. Tijdens het WK voetbal in 2006 spoten onverlaten de dieren oranje. De afgelopen weken lieten voetbalsupporters de dieren echter met rust.

Dit is het tweede deel in een serie over bijzondere objecten langs de snelweg.