VVD en CDA buigen, PvdA nog niet overstag
DEN HAAG – De informatie komt in een nieuwe fase. VVD en CDA hebben een buiging gemaakt, nu de PvdA nog.
Twee weken geleden gaf koningin Beatrix VVD-senator Rosenthal de opdracht om te verkennen welke mogelijkheden er zijn voor een meerderheidskabinet. Als eerste optie moest hij de mogelijkheden bekijken voor een meerderheidskabinet met daarin VVD en PVV.
Twee weken later is helder dat een dergelijk kabinet over rechts er niet komt. Omdat VVD en PVV dat in eerste instantie wel graag wilden, kan de conclusie niet anders zijn dat het CDA keihard nee heeft gezegd én zegt tegen samenwerking met Wilders. De bewering van Wilders dat het CDA de stekker eruit trok, is dan ook feitelijk juist.
Dat er geen kabinet komt met de PVV lijkt het enige klinkende resultaat van de informatieronde door Rosenthal. Toch is er meer te zeggen. Duidelijk is dat de VVD een slag heeft gemaakt om een coalitie te kunnen vormen. De VVD was eerst voor samenwerking met PVV en CDA, maar nu die mogelijkheid er niet is, zet de VVD in op een kabinet met PvdA en CDA. Partijen moeten nu „niet al te ingewikkeld” doen, stelde Rutte.
Ook CDA-fractievoorzitter Verhagen heeft een buiging gemaakt. Stond hij in eerste instantie gereserveerd tegenover kabinetsdeelname –gezien het grote verlies dat zijn partij bij de verkiezingen leed– gisteren stelde hij: „Ondanks de pakken slaag, gaan we onze verantwoordelijkheid niet uit de weg.” Ook hij wil een middenkabinet van VVD, PvdA en CDA.
De enige die nog niet heeft gebogen is PvdA-voorman Cohen. Die hield en houdt stug vol dat zijn voorkeur uitgaat naar paars plus, dus VVD, PvdA, D66 en GroenLinks.
Als politiek een zaak van geven en nemen is, zal nu Cohen ook een buiging moeten maken en van zijn eerste voorkeur moeten afstappen. Dan kunnen de onderhandelingen beginnen.
Het zal lastig zijn een dergelijk breed middenkabinet te vormen, omdat het zowel voor VVD en PvdA niet de eerste voorkeur is. De ideologische en programmatische verschillen zijn groot. Toch zal het land, ondanks het verpulverde politieke landschap, geregeerd moeten worden. Politici moeten dan zo veel soepelheid van geest hebben dat ze over hun eigen schaduw heenspringen.
