Eerder leek het er nog op dat het Kimberley Process, de internationale bloeddiamantenwaakhond, Zimbabwe weer toestemming zou geven voor de uitvoer van gecertificeerde edelstenen. Het land kwam twee jaar geleden op een zwarte lijst te staan wegens grove schendingen van de mensenrechten bij de winning van diamanten in het Marange-district in het oosten van Zimbabwe.

De mijnen in dit gebied staan onder controle van het Zimbabwaanse leger, dat volgens mensenrechtenorganisaties grof geld verdient door de diamanten illegaal te verkopen in het buitenland. De militairen zouden mensen dwingen tot arbeid in de mijnen. Ook zou het leger zich schuldig maken aan moord, marteling en verkrachting.

Het leger onderhoudt warme banden met Robert Mugabe, de dictatoriale president van Zimbabwe, en diens partij ZANU-PF. Zij zouden de winsten uit de diamantwinning en -smokkel verdelen. Mensenrechtenorganisaties hebben de Zimbabwaanse machthebbers verder beschuldigd van moord op circa tweehonderd mensen in 2008 in het Marange-district.

Het Kimberley Process, waarin niet alleen een groot aantal landen maar ook non-gouvernementele organisaties zijn vertegenwoordigd, stuurde in de aanloop naar de jaarvergadering in Tel Aviv een waarnemer naar Zimbabwe. De Zuid-Afrikaan Abbey Chikane moest beoordelen of Zimbabwe in aanmerking kwam voor het opheffen van de ban op diamantexport.

Chikane kwam met een rapportage, die opvallend mild was voor Zimbabwe. Het land zou volgens de waarnemer voldoen aan de minimale eisen van het Kimberley Process, waarmee de weg open leek te staan voor het terugdraaien van de paria-status van Zimbabwe.

Mensenrechtenorganisaties oordeelden tijdens de top in Israël vernietigend over het onderzoek van Chikane. Die zou zijn geloofwaardigheid kwijt zijn. Organisaties als Amnesty International stelden dat de Zuid-Afrikaan een reeks recente incidenten, zoals de arrestatie van een activist die kritische rapporten had geschreven over het optreden van het leger in de mijnen van Zimbabwe, had genegeerd.

De man, Farai Maguwu, riskeert volgens de autoriteiten in Zimbabwe een gevangenisstraf van twintig jaar. Chikane had nog met Maguwu gesproken tijdens diens bezoek aan Zimbabwe.