Voor de ontplooiing van kennis zijn volgens de onderzoekers sterke steden nodig om talentvolle mensen en bedrijven aan te trekken en vast te houden. „Sterke steden met een goed vestigingsklimaat zijn in staat om een hoogwaardig cluster van bedrijven en werknemers aan te trekken en te behouden. In deze steden vestigen bedrijven zich bij elkaar om te profiteren van kennisuitwisseling, korte aanvoerlijnen en een grote afzetmarkt”, aldus het CPB.

'Sterke’ steden zijn niet per definitie groot. Grote steden zijn de komende dertig jaar succesvol bij ontwikkelingen van nieuwe technologische doorbraken zoals bio- of nanotechnologie. Daarbij is intensieve samenwerking tussen onderzoekers, ontwerpers, producenten en dienstverleners noodzakelijk.

Kleine steden met goede wereldwijde netwerken zijn aantrekkelijk als ICT zich verder ontwikkelt, stelt het CPB. Het onderlinge contact tussen mensen is daarbij van minder belang. „Productieprocessen die minder afhankelijk zijn van interacties tussen mensen zullen wegtrekken uit dure locaties”, stellen de onderzoekers.

Het CPB schetst vier scenario’s voor de toekomst van Nederland en om de onzekerheid over de omvang van steden in beeld te brengen. In het eerste bieden kleine steden kansen voor gespecialiseerde werknemers. Dit scenario biedt ook veel onzekerheid en concurrentie.

In het scenario ‘Cosmopolitan Centres’ blinken grote gespecialiseerde steden uit in nieuwe technologie. De derde mogelijkheid gaat uit van kleine steden die een breed scala aan goederen en diensten produceren aangepast aan plaatselijke voorkeuren.

Het laatste scenario gaat uit van enkele megasteden. „Deze steden hebben grote aantrekkingskracht op bedrijven en werknemers wat ten koste gaat van de periferie”, aldus de onderzoekers.