De partijen begonnen ‘s ochtends en spraken, met pauzes, tot maandagavond 21.00 uur om duidelijk te krijgen of er bij alle partijen bereidheid bestaat om te onderhandelen over een nieuw regeerakkoord. Na afloop wilde geen van de partijen iets zeggen. Dinsdagochtend wordt het gesprek voortgezet.

PvdA, D66 en GroenLinks willen graag met de VVD een Paars-pluskabinet vormen, maar VVD-leider Mark Rutte ziet daar weinig heil in. Na de mislukte poging om een rechts kabinet te vormen, zou Rutte nu liever tot een kabinet met PvdA en CDA proberen te komen.

Al in de verkiezingscampagne benadrukte Rutte steeds de enorme verschillen die bestaan met de PvdA, onder meer op financieel-economisch terrein. In het verkiezingsprogramma heeft de VVD bezuinigingsplannen opgenomen die oplopen tot ongeveer 20 miljard euro; bij de PvdA is dat 10 miljard. Samenwerking in een nieuw paars kabinet, zoals dat ook in de jaren negentig gebeurde, heeft hij steeds „buitengewoon onwaarschijnlijk” genoemd. Het PvdA-programma betitelde hij eerder als een „hele lange uitsluitbrief”, die in Ruttes ogen doet denken aan ‘de langste zelfmoordbrief in de geschiedenis’, het ultralinkse verkiezingsprogramma van de Engelse Labourparty in 1983.

Behalve over de aanpak van de tekorten op de overheidsbegroting verschillen VVD en PvdA flink van mening over onder meer de hypotheekrenteaftrek, de kilometerheffing, de WW, marktwerking in de zorg en ontwikkelingssamenwerking.

PvdA-leider Job Cohen erkent dat er grote verschillen zijn maar ziet, na het mislukken van een rechts kabinet, paars-plus wel als meest logische uitleg van de verkiezingsuitslag. Hij wil niet in een kabinet gaan zitten met VVD en CDA, omdat dan twee partijen gaan regeren die hebben verloren. Zo’n coalitie zou in de ogen van Cohen ook niet voldoen aan zijn wens om een zo progressief mogelijk kabinet te krijgen.

Maandagochtend sprak Rutte dan ook van „een snuffelronde” toen hij, Cohen en de fractieleiders Alexander Pechtold (D66) en Femke Halsema (GroenLinks) bij informateur Rosenthal aanschoven. „We moeten kijken of het zin heeft; de verschillen zijn nog steeds heel groot. Het zal nu uit de gesprekken moeten blijken of ze te overbruggen zijn. Paars-plus kun je niet vergelijken met het vroegere paars; het ziet er totaal anders uit en de schatkist heeft nu een andere inhoud”, aldus Rutte.

Juist vanwege de beroerde financiële situatie werd maandagmiddag de hulp ingeroepen van experts van het Centraal Planbureau (CPB), het ministerie van Financiën en De Nederlandsche Bank. De deskundigen praatten de fractieleiders bij over de actuele stand van de economie. CPB-directeur Coen Teulings zei na hun bezoek aan de formatietafel dat alle partijen zich bewust zijn van de moeilijke economische situatie. Hij noemde die zelf ernstig.