Prof. Van de Beek, hoogleraar aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, sprak vrijdagavond tijdens een debatavond in Gouda, georganiseerd door Driestar Educatief. Hij kruiste de degens met dr. B. J. Spruyt en ds. W. Visscher over burgerschap en cultuurparticipatie.

Debatleider drs. A. A. van der Schans zette in het begin de tegenstelling duidelijk neer: Hij las over rentmeesterschap (Genesis 8:15-22) en vreemdelingschap (1 Petrus 1:1-7).

Ds. Visscher, predikant van de gereformeerde gemeente van Amersfoort, zei dat het pelgrimskleed christenen beter past dan een soldatenmantel. „Als de hemel ons vaderland is, dan is de wereld niet anders dan een ballingschapsoord.”

Ds. Visscher plaatste enkele kanttekeningen bij de opvattingen van prof. Van de Beek. Niets doen, dus bijvoorbeeld ook geen kleren brengen naar Roemenië, is volgens hem niet Bijbels. Ook stelde hij dat christenen niet zomaar kunnen terugkeren naar de Vroege Kerk.

Dr. Spruyt sprak over nuanceverschillen. Hij vroeg zich af of prof. Van de Beek zijn uitspraak dat het een christen siert als hij zich niet meer inlaat met de politiek, serieus meent. „Wat moeten we dan met Willem van Oranje, die voor vrijheid streed, en met stadhouder Willem III, die door het sluiten van allianties voorkwam dat de Franse koning Lodewijk XIV Europa zou herkatholiceren?”

Dr. Spruyt vindt het niet goed als christenen zich terugtrekken. Hij zei dat de negentiende-eeuwse historicus Groen van Prinsterer zowel klassieke als hedendaagse schrijvers kende om zijn eigen tijd te verstaan. Het christelijk geloof en christelijke instituties zijn nodig om linkse anarchie en rechtse dictatuur in de politiek tegen te gaan, zei hij.

Bescheiden taak

Prof. Van de Beek gaf aan dat christen-zijn lidmaatschap van het lichaam van Christus inhoudt. „Ons thuis is bij Christus in de hemel. Het gaat om de omgang met Christus, die er allereerst is in het heilig avondmaal. Christen-zijn betekent vreemdelingschap in de wereld en thuis zijn in de ontmoeting met Christus.”

De Amsterdamse hoogleraar erkende dat hedendaagse christenen zich niet op alle terreinen kunnen baseren op de Vroege Kerk. Wel is het mogelijk „weer echt kerk te zijn.” Het gaat niet om een programma om de wereld te verbeteren, maar christenen mogen wel goeddoen. „Laten degenen die verantwoordelijkheid dragen ervoor zorgen dat het op aarde iets beter wordt; politiek is echter van een tweede orde.”

Christenen hebben een bescheiden taak. „In veel christelijk spreken mis ik dat we te maken hebben met een wereld die in zonde ligt. We moeten niet te optimistisch zijn.”

Gaven

Prof. Van de Beek zei geen pleidooi te voeren voor wereldmijding, maar het is belangrijker om de christelijke gaven in de kerk te gebruiken dan in de politiek. „Het is belangrijker ouderling te zijn dan gemeenteraadslid. Er zijn mensen nodig in de kerk. De eerste inzet is om de kerk, die bezig is om het geloof te verkwanselen, bij het geloof te bewaren. Waarom is er geen inspectie om te controleren wat er tijdens de catechisaties wordt geleerd?”