Elke dag een mooi gekleurde banaan
IJSSELMUIDEN – Grasgroen gaan bananen de bananenboot in. Zo’n vier à vijf weken later liggen ze hapklaar geel op de fruitschaal. Wie een Turbanabanaan bij de groentespeciaalzaak of op de markt koopt, loopt grote kans dat de vrucht zijn mooie kleurtje gekregen heeft in de bananenrijperij van agf-groothandel Postuma in IJsselmuiden.
Groothandel Postuma heeft oude papieren. Zo’n honderd jaar geleden liep er in IJsselmuiden al een Postuma met fruit langs de deur. Later kwam daar een winkel bij. En nog weer later werden vanwege de wetgeving de winkel en de groothandel gescheiden. De opa van de huidige directeur ging verder met de groothandel. Inmiddels werkt zijn kleinzoon Paul Postuma (31) alweer ruim twaalf jaar in het bedrijf.
De agf-groothandel bedient vooral groentespeciaalzaken en marktkooplui. Als een van de weinige groothandels in Nederland kan hij alle soorten fruit leveren. Ook bananen. En dat is best bijzonder. Want veel groothandels bestellen de gele vruchten bij een rijperij. Postuma heeft daar zelf een afdeling voor.
Bananen –goed voor zo’n 15 procent van de totale omzet– zijn een aparte tak van sport. Het probleem bij bananen is het rijpingsproces. Een kiwi bijvoorbeeld kan prima op de fruitschaal rijpen. Dat lukt bij een banaan niet. Die moet eigenlijk aan de plant rijpen. Maar als de vrucht op smaak is, blijft hij maar twee tot drie dagen goed.
Vandaar dat de boeren in bijvoorbeeld Colombia de bananen plukken als ze nog grasgroen zijn. Vervolgens gaan ze de bananenboot in. Tijdens de zo’n twee weken durende reis worden de vruchten bewaard op een temperatuur van 12 graden. Eenmaal per week loopt er een schip met vracht voor Postuma in Antwerpen binnen.
Vervolgens gaan de vruchten de rijperij in. Postuma beschikt over zeven rijpkamers. In elke ruimte kunnen 400 dozen staan. Een doos bevat 18 kilo.
In het midden van de bananendoos gaat een thermometer. Die registreert tot op een tiende nauwkeurig de temperatuur in de doos. „Heel belangrijk, want een graad meer of minder maakt dat de banaan een dag eerder of later rijp is,” weet Postuma.
De partij wordt afgedekt met een blauw zeil. Vervolgens wordt er wind door alle dozen geblazen. „De temperatuur moet overal gelijk blijven.”
Om het rijpingsproces te bevorderen, stelt Postuma de bananen 24 uur bloot aan ethyleen. Dat gas scheidt een banaan –net als bijvoorbeeld een appel– ook van nature af. Het zorgt ervoor dat het zetmeel in de vrucht wordt omgezet in suiker. Groene bananen bevatten twintig keer zo veel zetmeel als suiker. Bij een rijpe banaan zijn die verhoudingen precies andersom.
Al de tijd dat de ethyleen in de rijpkamer is, mag er niemand de zuurstofarme koelcel in. Na 24 uur wordt het gas er weer uitgeblazen. Dan duurt het nog 24 uur voordat de reactie van de banaan op het gas –onder andere de gele verkleuring– te zien valt. Daarna zijn de bananen klaar voor transport.
Het proces vraagt een precieze werkwijze. „Als de bananen rijpen, bekijk ik ze dagelijks. De vruchten zijn een natuurproduct. Dat maakt dat ze nooit hetzelfde zijn. Daarom moet je er wel goed je hoofd bij gebruiken. Want bananen kun je niet verven, zeg ik altijd maar.”
Afhankelijk van de verkoopdatum maakt Postuma een rijpingsschema. „Het inschatten blijft een gok. Maar op basis van jarenlange ervaring weet je ongeveer wel wat je kunt verwachten.”
Postuma levert voornamelijk bananen van het merk Turbana. „Kwalitatief gezien een goede banaan. Chiquita is ook prima en zelfs bekender, maar duurder, want dat merk doet veel aan promotie. De klant betaalt uiteindelijk ook voor de tv-spotjes.”
Ondanks dat er de laatste jaren de nodige speciaalzaken zijn gesloten, gaan de zaken goed bij de agf-groothandel. Naast de hoge opslaghallen met een oppervlakte van 3000 vierkante meter verrijst een nieuw pand van 1300 vierkante meter. „Wij profiteerden ervan dat er de laatste jaren ook groothandels verdwenen. Daar hebben wij klanten van overgenomen. Verder zijn de speciaalzaken die de crisis hebben overleefd, een sterke groep. Naar ons idee hebben we het ergste gehad. Wij merken dat de neerwaartse spiraal aan het ombuigen is.”
De reden van het succes ligt volgens Postuma ook in een onderscheidende aanpak. „De laatste jaren bieden wij een totaalpakket aan onze klanten. De detaillist kan nu bij ons ook terecht voor een compleet marketingspakket. Wij leveren zelfs posters en reclameborden.”