VVD verkiest CDA boven nieuw Paars
De kansen op een nieuw paars kabinet van VVD en PvdA aangevuld met D66 en GroenLinks zijn zondag drastisch geslonken. VVD-leider Rutte, nu op voorsprong in alle peilingen, gooide de deur naar een herhaling van de paarse coalitie van eind jaren negentig praktisch dicht. „De afstand tussen de PvdA en mijn partij is buitengewoon groot. Nieuw-paars lijkt me buitengewoon onwaarschijnlijk”, zei Rutte aan het einde van het lijsttrekkersdebat bij RTL.
Het debat in de Rode Hoed in Amsterdam was door RTL aangekondigd als premiersdebat. Behalve Rutte traden CDA-leider en demissionair premier Balkenende, PvdA-leider Cohen en PVV-leider Wilders aan. De lijsttrekkers konden elkaar uitdagen voor een één-op-ééndebat. Cohen werd twee keer uitgedaagd, Wilders en Rutte beiden één keer en Balkenende niet eenmaal.Nadat Wilders Cohen eerst een aardige man had genoemd, nam hij de PvdA-leider meteen op de korrel. Hij verweet Cohen een fan te zijn van immigratie en een reïncarnatie van de afgetreden PvdA-minister Vogelaar van Integratie. Amsterdammers ontvluchtten de laatste jaren de stad, terwijl Cohen als burgemeester zat te ‘multicultiknuffelen’en thee zat te drinken met moslims, zei Wilders.
Cohen wees er op dat het veiligheidsgevoel onder Amsterdammers is gestegen met bijna 25 procent. Volgens hem is de rechtstaat bij Wilders niet in goede handen, omdat die Marokkaanse Nederlanders het land wil uitzetten als ze drie keer een misdrijf plegen.
Die eerste clash zette de toon voor een spannend debat. Rutte viel Balkenende aan, omdat de CDA’er zei dat de burger bij zijn partij geen koopkracht verliest. Rutte noemde dat een oneerlijk antwoord. Balkenende viel Rutte aan over diens uitspraak dat Neelie Kroes een premierskandidaat voor de VVD zou kunnen zijn als er een minderheids- of instabiel kabinet komt.
Balkenende noemde het instandhouden van de hypotheekrenteaftrek opnieuw een breekpunt, Rutte betoogde dat hij dergelijke ‘stoerheid’ niet nodig heeft omdat hij zich gewoon aan de afspraken met de kiezer houdt. Cohen herhaalde dat hij de renteaftrek niet wil afschaffen, maar wil aanpassen omdat rijkere mensen het meeste profiteren van de aftrekpost.
Balkenende en Wilders verweten Cohen dat zijn plannen de middenklasse gaan treffen. „Als je bij de top begint, eindig je met de gewone man”, zei Wilders. Cohen zei dat als je niet bespaart op de renteaftrek het geld bij de zorg en de sociale zekerheid gehaald moet worden, zoals volgens hem CDA en VVD voorstellen. „De bijstand zakt bij CDA en VVD onder de armoedegrens. Ik vind dat dat onbestaanbaar moet zijn.”
Aan het einde van het debat leken Rutte en Balkenende een voorschot te nemen op een nieuwe coalitie. Balkenende zei dat zijn grootste fout is geweest dat hij te lang had geloofd dat een coalitie met de PvdA succesvol kon zijjn. Rutte en Balkenende spraken vervolgens waarderende woorden over hun samenwerking tussen 2002 en 2006 toen Rutte twee keer onder Balkenende staatssecretaris was.
In een representatieve peiling van onderzoeksbureau Synovate wijzen kijkers naar het lijsttrekkersdebat van RTL4 VVD-leider Rutte als winnaar aan. Hij kreeg 34 procent van de stemmen.
Tweede werd volgens de peiling PvdA-lijsttrekker Cohen (23 procent). CDA-leider Balkenende en PVV-leider Wilders behaalden 18 procent. Voor de peiling waren duizend mensen van het vaste bestand van Synovate gevraagd zo snel mogelijk na het debat te reageren. Ongeveer vijfhonderd deden dat binnen tien minuten en leverden daarmee de basis voor de uitslag.
