Dr. Dmitry O. Rogozin was dinsdag een van de sprekers op een bijeenkomst op het lommerrijke landgoed Clingendael. Het gelijknamige Nederlandse instituut voor internationale betrekkingen organiseerde daar een seminar over het Russische buitenlandse beleid.Een onderonsje van diplomaten en wetenschappers, zo valt de bijeenkomst wellicht het beste te typeren. Ambassadeurs van tal van landen gaven acte de présence. Ze hoorden alles aan, maar zwegen, diplomatiek als ze zijn.

Een enkeling werd feitelijk gedwongen de mond open te doen. De Georgische diplomatieke vertegenwoordiger –hij had strategisch plaatsgenomen in de coulissen van de zaal– kon het niet laten enkele Russische beschuldingen richting Georgië te ontkrachten. Niet Georgië, maar Rusland begon in 2008 de oorlog tussen beide landen. De Russische invasie was een grove schending van de territoriale soevereiniteit van Georgië, meende de diplomaat.

Dr. Rogozin, een minzaam man, verwees het Georgische gesputter echter naar het rijk der fabelen. „Mensen met de Russische nationaliteit (Zuid-Ossetiërs, AG) werden bedreigd. Het is niet meer dan logisch dat wij het voor hen opnamen.” En, zo voegde hij eraan toe, „laten we eerlijk zijn, wat zouden de Verenigde Staten in een dergelijk geval hebben gedaan? Dat zou er nog veel grover aan toe zijn gegaan, zo weten we allemaal.”

De afwezigheid van de Amerikanen werd door de hoge Russische diplomaat uitgebuit om de VS flink te bekritiseren. De NAVO is feitelijk een Amerikaanse organisatie, stelde hij. „Amerika besluit, de Europeanen hebben slechts te slikken.”

Ook het Amerikaanse plan om een raketschild te bouwen in Europa, werd door de Rus stevig onder handen genomen. Een onzinnig plan, meende Rogozin. „Missiles zijn slechts transportmiddelen. Je kunt de raketten ook volstoppen met tomaten. Het gevaar kan wel eens op een hele andere manier naar Europa worden getransporteerd.” En, zo vroeg hij retorisch, komt het gevaar daadwerkelijk uit Rusland?

Volgens de diplomaat is het bewust NAVO-beleid om Rusland af te schilderen als een bedreiging. Het functioneert als een middel om de militaire verdragsorganisatie in de lucht te houden. „De NAVO heeft zonder gezamelijk vijandbeeld geen bestaansrecht meer.”

Naast kritiek waren er uiteraard ook zalvende woorden. Moskou een gevaar? Welnee, we zijn een christelijk broedervolk, aldus Rogozin. „We hoorden altijd bij elkaar. Laten we de kloof die in de 20e eeuw is geslagen, samen dichten”, zo opperde hij.

Veel externe bedreigingen vertonen overeenkomsten, rekende de diplomaat voor. Daarom doet de NAVO er goed aan om samen te werken met Rusland. Rogozin stelt wel een voorwaarde: „Kom niet met dichtgetimmerde voorstellen bij ons. Laten we open en eerlijk in gesprek gaan.”

En een lidmaatschap van de NAVO? „In een klein huis is geen ruimte voor een Russische beer. Wij gaan liever zelfstandig betrekkingen aan met verschillende landen.”

Even gaat de bril van Rogozin af. De glimlach is meteen verdwenen. Hier spreekt een man die gepokt en gemazeld is in de internationale politiek, dat moge duidelijk zijn.

Naast dr. Rogozin hield ook Ruslanddeskundige dr. Marcel de Haas een lezing. Hoewel de wetenschapper niet verwachtte dat Rusland zich opnieuw zal ontwikkelen tot een ware grootmacht, adviseerde hij de aanwezigen hoe om te gaan met het nieuwe Rusland.