Bosnische Kroaten krijgen celstraffen tot twintig jaar
De eerste strafkamer van het Joegoslavië-Tribunaal in Den Haag heeft maandag de Bosnische Kroaten Mladen Naletilic en Vinko Martinovic veroordeeld tot celstraffen van respectievelijk twintig en achttien jaar. De rechters achtten de twee schuldig aan misdaden begaan tussen het voorjaar van 1993 en begin 1994 in en rond de stad Mostar in Bosnië-Herzegovina.
De aanklagers hadden Naletilic, ook wel bekend als ’Tuta’, en Martinovic met zijn nom de guèrre ’Stela’, in hun 22 punten tellende aanklacht misdaden tegen de menselijkheid, oorlogsmisdaden en grove schendingen van de Geneefse Conventies ten laste gelegd. Aanklager Kenneth Scott eiste eind oktober 35 jaar celstraf tegen Naletilic en 25 tegen Martinovic.
Het proces tegen de nu 56-jarige ’Tuta’, commandant van de speciale ’Kaznjenicka Bojna’ (een eenheid van veroordeelde criminelen) en zijn 39-jarige ondergeschikte ’Stela’ begon in september 2001. Meer dan 130 getuigen hebben in deze zaak voor het Joegoslavië-Tribunaal hun opwachting gemaakt. De aanklagers en verdediging overlegden meer dan 2750 bewijsstukken.
De rechters achtten Naletilic schuldig aan acht punten in de aanklacht waaronder vervolging, martelingen, het onwettig inzetten van gevangenen voor het verrichten van werkzaamheden, plunderingen. Gevangenen werden „geslagen, mishandeld, gemarteld in het bijzijn en met deelname van Mladen Naletilic. Het is jammer dat een man die zo door zijn manschappen werd gerespecteerd en aanbeden, deed wat hij deed”, aldus rechter Maureen Harding Clark tijdens het voorlezen van het vonnis.
Voor zijn ondergeschikte Martinovic had de Ierse magistraat evenmin veel goede woorden over. „Het is een helaas treurig gegeven dat in oorlog, groepen van gemene profiteurs en pestkoppen geregeld komen bovendrijven. Onder dekking van hun uniformen en wapens roepen zij zichzelf uit tot commandanten en nemen gebieden over ten koste van andere burgers om er zelf van te profiteren. Vinko Martinovic is een voorbeeld van iemand die wel vaart bij oorlog”, aldus Clark.
’Stela’ kreeg als commandant van een ’antiterreureenheid’ onder Naletilic’ KB, achttien jaar opgelegd door voorzittend rechter Liu uit China. De grove ernst van de misdrijven die hij had begaan zoals het bewapenen van gevangenen met houten geweertjes en als ’schietschijven’ in de vuurlinie te sturen, werkten daarbij verzwarend. Hij heeft zich in de ogen van de rechters schuldig gemaakt aan negen punten van de aanklacht waaronder vervolging, onmenselijke handelen, moord, het gebruiken van gevangenen bij onrechtmatige werkzaamheden, plunderingen.