Telkens weer verbaast ir. Ronald van der Giessen (51), directeur van het Oranje Fonds, zich over de positieve kanten van integratie. „In de haarvaten van onze samenleving gaan enorme krachten schuil om Nederland vriendelijker en humaner te maken.”De Oranjefactor in het onderkomen van het Oranje Fonds is groot. In de hal van de voormalige patriciërswoning aan de Maliebaan in Utrecht hangt een mooi portret van prins Willem-Alexander en prinses Máxima, sinds 2002 beschermheer en beschermvrouwe van het fonds dat zich richt op de versterking van sociale cohesie in de samenleving. Enkele muren in het pand zijn oranje geschilderd, in sommige ruimten ligt zelfs hoogpolig oranje tapijt.

Van der Giessen noemt zichzelf geen uitgesproken monarchist of orangist, maar uit alles blijkt wel dat hij de Oranjes een warm hart toedraagt. Gaat hij met het prinselijk paar op stap, dan draagt hij negen van de tien keer een oranje das. Niet zonder genoegen laat hij weten dat zijn secretaresse, die bezoekers vriendelijk ontvangt, dezelfde naam draagt als de derde dochter van Willem-Alexander en Máxima: Ariane.

Het Oranje Fonds slaat de vleugels steeds breder uit. Leidt de toenemende naamsbekendheid van uw organisatie ertoe dat u zichzelf BN’er, bekende Nederlander, mag noemen?

„Dat weet ik eerlijk gezegd niet. Zeker, als directeur heb ik een publieke functie, maar ik kan u verzekeren dat als ik de straat opga, er niets gebeurt.”

Is het lastig om bekend te zijn, denkt u?

„Wel als er aspecten van persoonsbeveiliging om de hoek komen kijken, lijkt mij.”

Zoals bij de Oranjes.

„Ach, niemand kan zich inbeelden wat het is om lid van het Koninklijk Huis te zijn. Het is een heel mooie positie, maar ook een heel eenzame.”

Hoe zou u zichzelf willen omschrijven?

„Tja, dat zou je misschien beter aan anderen kunnen vragen.”

Wat zegt ú?

„Nu ja, ik zeg wel eens voor de grap: Ik ben 41 jaar oud. Dan kijken mensen mij verwonderd aan. In werkelijkheid ben ik 51, maar ik voel mij 41.”

Want?

„Fysiek en geestelijk verkeer ik in een topconditie. Dat geldt overigens voor de meeste mensen van mijn generatie. Wij worden in een zekere zin niet meer oud. Tenminste, als we goed voor onszelf zorgen. De gezondheidszorg heeft zo veel te bieden, dat we daar tientallen jaren profijt van kunnen hebben.”

Wat betekent voor u een geestelijke topconditie?

„Dat je in staat bent te genieten van schoonheid en dat je je kunt inzetten voor initiatieven die de maatschappij mooier en completer maken. Ik heb een brede maatschappelijke en culturele belangstelling.”

Oog voor schoonheid – is dat iets wat u van jongs af hebt ontwikkeld?

„In elk geval wel voor de natuur. Ik ben opgegroeid aan de rand van de Biesbosch. Als jongen trok ik veel de natuur in. Mijn belangstelling ervoor heeft me ertoe gebracht om bosbouw te gaan studeren.”

Sommige mensen genieten op een bijzondere manier van bomen. Herkenbaar?

„Zeker. Bomen zijn heel speciale wezens die verleden, heden en toekomst met elkaar verbinden. Neem de Anne Frankboom in Amsterdam. Als je bij die boom stilstaat, kun je tot het besef komen: dit is het enige wezen dat nog in leven is waarmee Anne Frank contact heeft gehad.”

Spreekt u, zoals prinses Irene, met bomen?

„Nee. Maar ik kan mij voorstellen dat mensen zich door eeuwenoude bomen laten inspireren, zeker als je let op de wonderlijke complexiteit van processen die ze zijn doorgegaan om te worden wat ze zijn.

Zo kan ik mij verwonderen over een grutto, een kleine vogel die zomaar veertig jaar oud kan worden en jaarlijks heen en weer naar Afrika vliegt.”

Ziet u in de schepping iets van de machtige hand van God?

Met een glimlach: „Ik wist dat u dat zou vragen.”

O ja?

Hij lacht. „Ja. U bent immers van het Reformatorisch Dagblad. Maar ik moet zeggen dat ik weinig, of beter gezegd niets zie in het woord schepping. Ik weet dat de Bijbel zegt dat de wereld in zes dagen is geschapen, maar dat is niet zo.”

RD-lezers zullen u zeggen: Dat is wél zo.

„Dat weet ik. Maar zij zullen toch moeten toegeven dat zij die uitspraak niet met feiten kunnen staven. En wat je niet met feiten kunt staven, is geloof.”

U bent zelf opgegroeid in een gereformeerd milieu. Ziet u zich nog als gelovige?

„Nee. Al is het wel zo dat je je opvoeding natuurlijk met je blijft meedragen. Ik heb er in elk geval een stevige Bijbelkennis aan overgehouden.”

Wanneer brak u met de kerk?

„Ik markeer dat voor mijzelf met het jaar waarin mijn zus werd geboren, 1967. Toen deed in ons gezin de tv zijn intrede.”

Wat is de relatie tussen het een en het ander?

„De tv bood een venster op de wereld. Door alles wat ik zag en hoorde, realiseerde ik mij dat de waarheden van m’n eigen familie ook heel anders kunnen worden ingevuld. Tot de jaren zestig leefden wij in een gereformeerde zuil. Hervormden waren niet in beeld, laat staan rooms-katholieken. Toen kwam ik in aanraking met heel andere mensen met heel andere opvattingen. Dat maakte dat ik de mijne sterk relativeerde.”

Kreeg u van huis uit liefde voor de Oranjes mee?

„De Oranjegezindheid thuis verschilde niet veel van die in andere gezinnen. Ik dronk mijn melk uit de beker die alle scholieren cadeau kregen op de huwelijksdag van prinses Beatrix en prins Claus. Veel verder dan dat ging de liefde niet.”

Vanwege uw werk gaat u regelmatig met de prins en zijn vrouw op bezoek bij projecten die steun krijgen van het Oranje Fonds. Hoort u tot hun kring van intimi?

„Nee, dat is niet aan de orde. We overleggen onderling met een zekere regelmaat, maar het onderwerp van gesprek houdt verband met de doelstellingen van het fonds. Dat gaat mij aan het hart, dat gaat hun aan het hart. We zijn vaak op microniveau in de samenleving bezig. Maar juist daar kunnen we ons uitstekend oriënteren op wat er in de maatschappij speelt.”

Van prinses Máxima wordt altijd gezegd dat zij een hoge x-factor heeft. Mee eens?

„De prinses is absoluut een charismatische persoon: zij gaat op een heel plezierige, authentieke manier met mensen om.”

Knap?

„Nou, nee, dan zou het een kunstje zijn dat je kunt leren. Ze doet zoals ze is. Ik zie haar als een, zoals de Britten dat zeggen, outgoing personality, iemand die oog heeft voor anderen en hen zodanig bejegent dat zij zich gewaardeerd weten.”

Geldt dat ook voor de prins?

„De prins is zonder meer een charmante man die zeer in staat is mensen op hun gemak te stellen. Hij gebruikt daar ook humor bij.”

Een landelijk opinieblad kwalificeerde de hem als „koppig en driftig.”

„Dat zijn mijn woorden niet. Overigens, is koppig per se negatief? Vasthouden aan een eigen overtuiging – dat mag ik wel.”

Wat voor type monarch wordt koning Willem IV?

„Dat kan niemand vooraf voorspellen. Onlangs las ik een uitspraak van koningin Beatrix in een interview dat zij ooit had met Hella Haasse: „Hoe eenzaam het is, daar verkijk je je op.” Dat zal ook voor de kroonprins gelden. In zijn positie versmelten persoon en functie. Hij is straks 24 uur per dag, 7 dagen in de week, koning.”

Een thema waarmee het Oranje Fonds zich nadrukkelijk bezighoudt, is sociale cohesie. Hoeveel zorgen maakt u zich over het gebrek aan samenhang in Nederland?

„Geen.”

Geen?

„Nee.”

Het is een onderwerp dat de Haagse politiek al jaren bezighoudt.

„Ik zie duizend dingen in de samenleving die zeer goed gaan, af en toe komt er iets voorbij waarvan ik zeg: Had beter gekund.”

Dan moet het integratiedebat u wel een doorn in het oog zijn.

„Nu ja, daar heb ik niet zo’n uitgesproken oordeel over. Het debat is een Haagse zaak.”

Waarom wilt u uw oordeel er niet over kwijt?

„Ik heb er de kennis niet voor.”

Het heeft alles met uw werk te maken.

„Wat mij betreft niet. Kijk, de media zoomen van nature in op misstanden. Wat goed gaat, komt niet op de voorpagina. Ook politici vestigen de aandacht op ontwikkelingen die naar hun mening verkeerd zijn. Om hun punt te maken, moeten ze soms grijpen naar het middel van de overdrijving. Dat is hun taak.

Maar bij het Oranje Fonds zien we uitsluitend gemotiveerde burgers. Niet een enkeling, maar vele duizenden. Alleen al het afgelopen jaar hebben we een financiële bijdrage aan ruim 3200 initiatieven gegeven. Dat is maar een klein percentage van de projecten die worden georganiseerd.”

Ook koningin Beatrix legt van tijd tot tijd de vinger bij eenzaamheid en individualisering.

„Natuurlijk is het nodig elkaar op te roepen om de helpende hand te reiken aan mensen die in een isolement terecht dreigen te komen. Dat is van alle tijden. Of er in de samenleving sprake is van almaar verdergaande vereenzaming – dat is niet zo eenvoudig vast te stellen, denk ik.

Individualisering zie ik als een groot goed: mensen kunnen in alle vrijheid de koers van hun leven zelf bepalen. De keerzijde is dat sommigen moeite hebben het hoofd boven water te houden. Projecten die zulke mensen van pas komen, ondersteunen wij. Zowel moreel als financieel.”

Wat bindt Nederlanders wat u betreft samen?

„Respect en tolerantie. Wat wij zien in buurthuizen en in stadswijken is heel bemoedigend: in de haarvaten van onze samenleving gaan enorme krachten schuil die Nederland vriendelijker en humaner maken.

Standsverschillen zoals in Engeland kennen wij niet. Dat maakt Nederland tot een informeel, vriendelijk land. Niet voor niets voelen veel mensen zich hier thuis.”

Ronald van der Giessen (Dubbeldam, 1959) is sinds 2003 directeur van het Oranje Fonds, ontstaan als nationaal geschenk ter gelegenheid van het huwelijk van prins Willem-Alexander met prinses Máxima. Jaarlijks besteedt het fonds, dat een vermogen van 180 miljoen heeft, ruim 23 miljoen euro aan allerlei projecten die de sociale cohesie bevorderen. Van der Giessen studeerde bosbouw aan de Landbouwhogeschool te Wageningen en werkte onder meer bij het Wereld Natuur Fonds en de Vereniging Natuurmonumenten. Ook was hij directielid van de Nationale Postcode Loterij. Van der Giessen is gehuwd en heeft twee kinderen.