De onenigheid zorgde er mede voor dat de besprekingen over de totstandkoming van een nieuwe regering woensdag anderhalf uur eerder werden beëindigd dan was overeengekomen. Volgens CDA-bronnen was er tijdens de gesprekken, die voornamelijk gingen over de bezuinigingen voor de komende jaren, sprake van een geprikkelde sfeer.

Aanleiding voor de irritaties bij CDA-onderhandelaar Balkenende was een brief die PvdA’er Bos voor zijn achterban op internet publiceerde over het Irak-compromis. Daarin schrijft hij dat de onderhandelaars het inzake de rechtmatigheid van een aanval eens zijn over het feit dat ze het oneens zijn („agree to disagree”).

Balkenende vindt dat zijn PvdA-collega daarmee afstand neemt van het gezamenlijke standpunt dat de partijen maandag overeenkwamen.

„We hebben maandag niet zeven uur zitten vergaderen om het met elkaar oneens te zijn. We zijn het eens en daar moet Bos geen afstand van nemen”, aldus CDA-fractieleider Verhagen. Volgens hem hebben de partijen duidelijk afgesproken VN-resolutie 1441 te zien als „feitelijke grondslag” voor de invasie in Irak. Het CDA vindt het niet juist dat de PvdA opnieuw de discussie opent door te stellen dat de partijen het eens zijn over het feit dat ze het oneens zijn.

De vraag over de rechtmatigheid van de oorlog leidde vorige week tot ruzie tussen CDA en PvdA. Het CDA vindt de oorlog rechtmatig, de PvdA niet.

Bos verklaarde woensdagavond tijdens een partijbijeenkomst in Amsterdam dat de partijen maandag overeen zijn gekomen dat „ze niets van de uitspraken die ze vorige week deden, terug hoeven te nemen en dat ze vooral naar de toekomst zullen kijken.”

Bos bekritiseerde woensdag tijdens de onderhandelingen op zijn beurt ook Balkenende. Hij vindt dat het CDA de achterban niet juist informeert over de gemaakte afspraken. Op de website van het CDA staat dat Nederland geen militaire bijdrage zal leveren aan de strijd in Irak, maar dat ons land verzoeken om elders in de wereld militair bij te springen als de geallieerden daar in verband met de oorlog in Irak manschappen weghalen (backfill), van geval tot geval zal bekijken.

Volgens de PvdA-voorman zijn dat niet alle feiten. Daar had volgens hem bij moeten staan dat de backfill alleen onder zeer strikte voorwaarden plaats kan hebben.

Voor de besprekingen van vandaag over de omvang van de bezuinigingen in de komende jaren hebben de informateurs Donner en Leijnse diverse voorstellen op papier gezet. Balkenende en Bos hebben dat bestudeerd en zouden er donderdag hun commentaar op leveren.

De meningen over de omvang van de bezuinigingen liggen ver uit elkaar. Het CDA wil het overheidstekort in de komende vier jaar wegwerken. Daarvoor is een bezuiniging van 14,5 miljard euro nodig. De PvdA is bereid om een financieringstekort van een half procent te accepteren. In dat geval is een bezuinigingsoperatie van 10 miljard euro nodig.

De onderhandelaars zouden met elkaar donderdag ook spreken over de toekomst van de gezondheidszorg.