Voorjaar op Fort Vuren. De eerste dagjesmensen komen langs voor een hapje en een drankje op het terras. De serene rust die het fort aan de Waal anders kenmerkt is nu ver te zoeken. Het terrein gonst van de bedrijvigheid.Inmiddels is de eerste fase van het project bijna klaar. „We liggen prachtig op schema. De contrescarp, het buitentalud van de vestinggracht, is waterdicht. Ook het werk aan de toren vlot uitstekend. We moeten nog wat restaureren, maar dan gaat ook daar de grond weer overheen”, vertelt beheerder Ben Spee.

Het was een enorm karwei om bij de toren te komen. Circa 5000 kuub grond moest van het dak worden verwijderd en elders op het terrein worden opgeslagen. Na die klus kwam tot verrassing van de experts een uniek drainagesysteem tevoorschijn, dat schoon water leverde.

De suggestie van een aantal architecten om het dak open te houden, wijst Spee van de hand. „Dat heeft elders genoeg narigheid opgeleverd.”

Als toren en contrescarp klaar zijn, wordt later dit jaar de kazerne aangepakt. Daar worden drie erfgoedlogies gerealiseerd, luxe onderkomens die als vakantieverblijf worden verhuurd. De totale opknapbeurt van het fort is uitgesmeerd over vier jaar. In een latere fase worden de buitenkant van het fort en de brug opgeknapt. Het project was begroot op 5,5 miljoen euro, maar wegens tekorten gebeurt het nu voor een miljoen minder.

Fort Vuren werd in 1848 gebouwd, diende ter bescherming van Gorinchem en maakte deel uit van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het werd gebruikt tijdens een aantal mobilisaties; na 1945 werden er gedetineerden ondergebracht.

Hoewel de versterking in redelijke staat is, trad de laatste jaren scheurvorming op. Mogelijk door veranderingen in het grondwaterpeil en verschuivingen in de grondlagen na de dijkverzwaring. „Het was nu of nooit. Het fort ging de laatste jaren achteruit.”

Het fort is dit voorjaar gewoon open. Spee maakt van de nood een deugd en verzorgt rondleidingen. Normaliter trekt het fort zo’n 20.000 bezoekers per jaar. Als het aan de provincie ligt, komen er in de toekomst meer recreanten naar de verdedigingslinie. Van de beheerder hoeft dat niet zo nodig. „Verwacht van ons geen gekke sprongen om meer mensen te trekken. Fort Vuren blijft kleinschalig.”