Dat blijkt uit het woensdag gepresenteerde jaarverslag van de AFM. „We zitten er bovenop en we worden beter in ons werk”, zei AFM-topman Hans Hoogervorst in een toelichting. De toezichthouder deelde in 2009 een recordaantal van 52 boetes uit aan financiële dienstverleners, tegen twintig in 2008. Een groot deel van de boetes had te maken met het geven van verkeerde adviezen. „Het is de AFM er niet om te doen zo veel mogelijk boetes op te leggen, maar om effecten in de markt te bewerkstelligen”, aldus Hoogervorst.De AFM legde ook boetes op aan bedrijven en personen die niet tijdig koersgevoelige informatie of aandelenbelangen meldden. De toezichthouder deed vijftien keer aangifte bij het Openbaar Ministerie en trok 38 vergunningen in.

Ironisch genoeg overtraden twaalf medewerkers van de AFM vorig jaar de complianceregels, de eigen regels voor het uitvoeren van privétransacties op de beurs. Het ging echter niet om grote overtredingen. In alle gevallen hadden de medewerkers nagelaten toestemming te vragen voor het mogen doen van privétransacties. Hadden zij dat wel gedaan, dan zouden ze die ook hebben gekregen.

Volgens de AFM wordt er minder afgeweken van de gedragscode die is opgesteld voor de verstrekking van hypotheken. Vorig jaar constateerde de toezichthouder nog dat dat juist wel veel gebeurde. „Banken zijn nu voorzichtiger dan twee jaar terug”, weet Hoogervorst. Hij erkende dat de financiële crisis een belangrijke rol heeft gespeeld. „Maar men vindt het ook niet leuk om negatief in de krant te staan”.

De AFM wil de regels voor het verstrekken van hypotheken verder aanscherpen om te voorkomen dat huiseigenaren met een te hoge schuldenlast worden opgezadeld. De toezichthouder uit al geruime tijd zijn zorgen over tophypotheken en aflossingsvrije hypotheken, die het risico op een restschuld vergroten.

Banken en hypotheekadviseurs hebben de afgelopen maanden hun standpunt over het voorstel gegeven. De AFM komt waarschijnlijk volgende week met een aangescherpte gedragscode voor de sector. Die zal „in grote lijnen” overeenkomen met het eerdere voorstel, aldus Hoogervorst.

De nieuwe voorschriften moeten er volgens de AFM-topman toe leiden dat de recent geboekte winst op het gebied van overkreditering „niet meer verdampt”. „We moeten de ’verstrenging’ in de markt vasthouden”, zei Hoogervorst.

Levensverzekeraars verkochten volgens de AFM vorig jaar nog maar 77.000 beleggingspolissen, een halvering ten opzichte van het aantal in 2008. De AFM deed de afgelopen jaren onderzoek naar beleggingsverzekeringen. Daaruit bleek dat aan veel producten te hoge kosten waren verbonden.