Burgemeester nam in 1943 zelf ontslag
Burgemeester Bruinsma van Vlaardingen heeft dinsdag het eerste exemplaar van het boek ”De donkere jaren van Vlaardingen, van mobilisatie tot bevrijding” in ontvangst genomen.
Het is het tweede deel van het boek over de bezettingstijd in Vlaardingen, dat is samengesteld door Jan Anderson en Hjalmar Teunissen.In navolging van het eerste deel bevat het boek veel nieuwe verhalen, bijzondere foto’s en documenten, waarvan sommige niet eerder zijn vertoond.
Ook geeft het boek een andere kijk op gebeurtenissen die in Vlaardingen plaatsvonden. Zo werd altijd gedacht dat burgemeester M. C. Siezen in 1943 door de Duitsers werd ontslagen en in zijn plaats een NSB-burgemeester werd aangesteld. Uit familiearchieven blijkt nu dat Siezen zelf ontslag nam. Aan het ministerie van Binnenlandse Zaken schreef hij dat hij het niet met zijn geweten kon verenigen om lijsten met namen van mannen in te dienen die in Duitsland moesten werken. De verplichting om deze lijsten in te dienen, was bekende druppel, omdat hij al meer dingen moest doen die in strijd waren met zijn vaderlandszin.
Een belangrijk deel van het boek is gewijd aan het Geuzenverzet, de eerste verzetsgroep van Nederland. Indrukwekkend is het verhaal ”De laatste dagen” dat oud-geus Jan van Wijk na de Bevrijding schreef. Na zijn invrijheidstelling in januari 1945 uit een Straf- und Jugendgefängnis in Duitsland volgde een tocht waarin hij zware ontberingen leed. Van Wijk beschrijft de tocht als de ”afmars der verdoemden”.
Ontroerend zijn de dagboekfragmenten van de moeder van Johan van der Vaart, een Vlaardingse geus die in het concentratiekamp Natzweiler om het leven kwam. Toen Johan nog in Scheveningen gevangenzat, schreef hij op 7 september 1942 aan zijn ouders: „Doch deze gevangenschap is niet voor niets geweest, want het heeft mij nader tot God gebracht, moge Hij spoedig uitkomst geven.”
Door middel van documenten en originele tabellen laten de auteurs zien dat ook de verschrikkingen van de Hongerwinter aan Vlaardingen niet voorbij zijn gegaan.
Bommen, bestemd voor V1-installaties, kwamen op de Sunlightfabrieken terecht en deden Vlaardingen kort voor de bevrijding nog angstige momenten kennen.
Op 8 mei 1945 zien de Vlaardingers de eerste bevrijders de stad binnenrijden, een Amerikaanse jeep met daarin onder anderen de Amerikaan Peter Scotese. In 2008 keert hij terug in Vlaardingen en krijgt daar wederom een warm onthaal. Foto’s van Scoteses intocht in 1945 laten de bevrijdingsvreugde in Vlaardingen zien.
Tot slot gaan de auteurs kort in op het interneringskamp De Vergulde Hand in Vlaardingen. Vele collaborateurs wachtten in de twee jaar dat het kamp heeft bestaan hun lot af. Het was geen pretje er te bivakkeren en de bewakers van het kamp, die zelf in Duitse concentratiekampen hadden gezeten, trokken zich weinig aan van de klachten van de gevangenen.