Grote investeringen geen harde eis voor een mooie studiofoto
Met een plof valt een pakket folders op de mat. Een huishouden zonder nee-neesticker ontvangt elk jaar gemiddeld 34 kilo reclamepapier. In kleurige krantjes prijzen winkelier en grootgrutter hun handel aan. Alle lovende productbeschrijvingen ten spijt, het draait uiteindelijk om de foto’s. Trekt een plaat de aandacht van de koopjesjager, dan maakt de bijbehorende tekst kans om gelezen te worden. De kunst is dan ook om een goede, aansprekende reclamefoto te maken.
Product- en modeplaten maken komt meestal neer op studiowerk. Fotografie betekent letterlijk ”schrijven met licht”. In een studio heeft de vakman dat licht helemaal in eigen hand. Vaak schitteren ramen door afwezigheid, al het licht komt van een batterij flitsers, softboxen en spots. De intensiteit en richting van de lichtbundels past de fotograaf helemaal naar smaak aan.Bij het zien van de ongekende mogelijkheden loopt het water de hobbyist in de mond. Vanwege de kosten blijft het voor de meesten echter bij dromen. Veel enthousiaste amateurs staren zich blind op de dure uitrusting van de professional. Gelukkig is een flitsset van 5000 euro geen voorwaarde om met studiofotografie te experimenteren.
Het schieten van een plaat met redelijke sluitertijd vraagt om veel licht. Wie binnenshuis een geïmproviseerd studiootje inricht, komt er snel achter dat omgevingslicht verre van ideaal is. Het is vaak zwak en niet te richten. Het fototoestel in de automatische stand weet een oplossing: flitsen. Het harde, frontale licht is echter funest voor de sfeer. Voor studiofotografie is het ingebouwde flitslampje dan ook snel uitgespeeld.
Een opzetflits met kantelbare kop biedt meer mogelijkheden. Veel huizen hebben witte plafonds, zet daarom de flitskop eens omhoog. Het plafond kaatst de smalle bundel terug als een brede, verstrooide bundel. Deze verlicht het onderwerp veel egaler en natuurlijker.
Professionals gebruiken graag softboxen; grote, rechthoekige lampenkappen met aan de voorkant lichtdoorlatend materiaal. In de softbox bevindt zich een lichtbron, meestal een flitser. De reflecterende binnenkant en de doorschijnende voorzijde zorgen voor egaal en diffuus licht. Portretfotografen gebruiken vaak twee boxen. De ene fungeert als hoofdlicht, terwijl de andere donkere delen iets bijlicht.
Veel softboxen worden als set verkocht met studioflitser en statief. Door toenemende populariteit is het voor de fotoamateur steeds voordeliger winkelen: de Falcon Eyes SS-200F kost rond de 200 euro. Voor dat geld gaan er twee flitsers, softboxen en statieven over de toonbank. Voor de professional wellicht niet robuust en snel genoeg, maar voor de hobbyist schitterend gereedschap.
Bij de SS-200F geeft de camera zijn opdrachten via een kabeltje door. Wie draadloos wil flitsen, moet dieper in de buidel tasten. Ook voor gewone opzetflitsers bestaan draadloze systemen. Ze gunnen de fotograaf optimale vrijheid in het plaatsen van de lichtbronnen. Cactus V4 biedt deze functionaliteit voor 40 euro.
Voor de krappere beurs en de mobiele fotoamateur biedt LumiQuest een aardig compromis. Het effect van de Softbox II (29 euro) houdt het midden tussen dat van een softbox en een opzetflitser. De stralenbundel is niet zo zacht als die van een volbloed softbox, maar vele malen beter dan een frontale flits.
Een alternatief voor dure verlichting zijn eenvoudige halogeenbouwlampen. Elke doe-het-zelfzaak verkoopt ze voor een paar tientjes. Plaats voor de lamp eventueel een stuk witte stof of overtrekpapier voor een softboxeffect. Het halogeenlicht is wel tamelijk geel, maar correct instellen van de witbalans van de camera corrigeert dit.
De hobbyist die graag kleine objecten fotografeert, is goed af met een opnametent. Zo eenvoudig als een dergelijk ministudiootje in elkaar steekt, zo groots zijn de resultaten. De tentjes zijn in verschillende maten verkrijgbaar en geheel opgetrokken uit lichtdoorlatende stof. Binnenin kaatsen de lichtstralen alle kanten op en zorgen zo voor een egale, diffuse belichting. Hinderlijke schaduwen vallen vrijwel geheel weg. Glimmende voorwerpen fotograferen wordt zo een peulenschil.
Een tentje van 30 cm in het vierkant kost bij de firma FotoCube nog geen 30 euro. Een iets groter –en daarmee bruikbaarder– exemplaar van 75 centimeter verwisselt voor 44 euro van eigenaar. Bij daglicht is al prachtig resultaat te boeken. Wie meer vrijheid wil, richt van buitenaf een paar lampen op het tentje. Hiervoor zijn speciale daglichtlampen te koop, maar de fotoamateur kan hier naar hartenlust experimenteren met alternatieve lichtbronnen.
Achtergrondrol
Voor een mooie portret- of productfoto is een goede, rustige achtergrond belangrijk. Wie toevallig een muur in de goede kleur heeft, denkt misschien snel klaar te zijn. Toch is een mogelijkheid tot afwisseling wel zo aardig. Daarnaast is bij kleinere voorwerpen of geportretteerden een naadloze overgang van achter- en ondergrond wenselijk. Voor de gelegenheidsstudio zijn er verschillende rolsystemen op de markt. Hierbij wordt een rol achtergrondpapier of -doek op twee statieven geplaatst en afgerold. De creatieve hobbyist komt echter al een heel eind met lakens, kant-en-klaargordijnen van Leen Bakker of een bezoekje aan de stoffenkraam.
