De Hoge Raad heeft vrijdag uitgesproken dat de staat verplicht is effectieve maatregelen te nemen om de SGP te dwingen vrouwen passief kiesrecht te geven.Premier Balkenende zei vrijdag dat het kabinet bij de raad in cassatie was gegaan om juridische duidelijkheid te krijgen over het vrouwenstandpunt van de SGP. „Die is er nu.” Hij noemde het arrest van de Hoge Raad „helder.” En, zei hij, „deze uitspraak geeft een duidelijke indicatie wat in Nederland wel en niet kan.”

Het kabinet moet er uitvoering aan geven, erkende hij. „We dienen het arrest te honoreren.”

Op de vraag hoe het kabinet dat gaat doen, liep Balkenende niet vooruit. Het kabinet gaat de juridische consequenties van het vonnis eerst nader bestuderen. Hij sloot niet uit dat het huidige kabinet al actie onderneemt richting de SGP.

Minister Hirsch Ballin (Justitie) hoopt dat de SGP „bij zichzelf te rade gaat” en zelf conclusies trekt. Vicepremier Rouvoet reageerde verrast op het arrest: „Achtereenvolgende kabinetten hebben, wegens de vrijheid van vereniging en van godsdienst, kandidaatstelling altijd als een vrijheid van politieke partijen beschouwd.”

SGP-partijvoorzitter Kolijn zei vrijdag „diep geraakt” te zijn door het vonnis. „Ons wordt de mogelijkheid onthouden onze vereniging in te richten zoals de leden dat op grond van de Bijbel willen.” Dat de Hoge Raad tot een ander oordeel is gekomen dan de Raad van State in 2007 noemt Kolijn „onbegrijpelijk.”

De SGP wacht de maatregelen van de staat af. De partij onderzoekt op korte termijn de mogelijkheid om beroep in te stellen bij het Europees hof. Dat moet binnen zes maanden gebeuren.

De maatregelen die de staat neemt, moeten zo min mogelijk inbreuk maken op de grondrechten van de SGP, vindt de Hoge Raad. De SGP kan de maatregelen juridisch laten toetsen.

De uitspraak heeft vooralsnog geen gevolgen voor de activiteiten van de SGP. De partij blijft subsidie ontvangen. Er is geen sprake van een partijverbod.

„De SGP weet zich in alle omstandigheden van God afhankelijk en gaat onverminderd voort met het uitvoeren van haar taak”, aldus de partij gisteren in een persverklaring. „Dat is het inbrengen van Bijbelse waarden in het besturen en inrichten van ons land.”

SGP-Kamerlid Van der Vlies voegde daaraan toe dat de uitspraak van de Hoge Raad „ons niet ontmoedigt.”

De vertrekkende nestor van de Kamer zei dat hij echter wel een „leuker afscheidscadeautje” had kunnen bedenken.

Voorzitter Kathalijne Buitenweg van het Proefprocessenfonds Clara Wichmann –dat de rechtszaak tegen de SGP had aangespannen– reageerde vrijdag opgetogen op het oordeel van de Hoge Raad.

„We verwachten op korte termijn van de regering snelle en effectieve maatregelen om een einde te maken aan de discriminatie van vrouwen door de SGP”, zei ze in een verklaring.

Buitenweg wenste te benadrukken dat de uitspraak van de Hoge Raad „nadrukkelijk niet de vrijheid van meningsuiting aantast. De SGP mag best vinden of zeggen dat vrouwen gediscrimineerd zouden moeten worden, maar zolang de huidige wetgeving luidt zoals die luidt, mag ze deze discriminatie niet in de praktijk brengen.”

Advocaat Tom Barkhuysen, die het proefprocessenfonds bijstond, is ook blij met het arrest: „Juist in een pluriforme samenleving is er behoefte aan heldere kaders. Die zijn er nu. Geen enkele Nederlandse politieke partij mag vrouwen uitsluiten, ook niet op grond van godsdienstige motieven.”