Binnenland

Verzetsmuseum zoekt informatie over degelpers

Het Verzetsmuseum in Amsterdam is op zoek naar de leden van een verzetsgroep die meer weten over een kleine, draagbare degelpers die sinds kort in het depot van het museum staat.

Regioredactie
7 April 2010 09:59Gewijzigd op 14 November 2020 10:16
Van der Horst ontvangt degelpers. Foto Verzetsmuseum Amsterdam
Van der Horst ontvangt degelpers. Foto Verzetsmuseum Amsterdam

Liesbeth van der Horst, directeur van het museum, zei dinsdag dat ze hoopt op deze manier meer over het apparaat te weten te komen.De drukpers is vorige week geschonken door de Dienst IPOL van het Korps landelijke politiediensten (KLPD). Het museum zal de aanwinst opnemen in het depot en er documentatie over verzamelen.

Volgens Van der Horst is de pers gedropt door geallieerden op bestelling van een verzetsgroep. „Dat is op zich al opmerkelijk omdat tijdens droppings van de geallieerden meestal wapens en sabotagemiddelen werden afgeworpen”, zegt de directeur van het Verzetsmuseum.

Volgens Van der Horst zijn er van september 1944 tot mei 1945 meer dan 200 droppings geweest, waarbij ruim 4000 containers met wapens en sabotagematerialen uit vliegtuigen werden afgeworpen.

Het Verzetsmuseum zegt er nooit van gehoord te hebben dat er drukpersjes zijn gedropt. Er was bovendien geen groot gebrek aan de apparaten. Er werden wel regelmatig op bestelling specifieke materialen gedropt, zoals uniformen en fietsbanden. „Daar kan natuurlijk heel goed een degelpers bij zijn geweest”, aldus Van der Horst. „Zo’n pers is dan juist iets heel bijzonders. Daar willen we graag meer over weten. Voor welke verzetsgroep en op welk droppingterrein is de pers gedropt? Is het persje inderdaad in handen gekomen van de SS en zo ja, hoe?”

Het museum hoopt niet alleen gebruikers van de pers te vinden, maar probeert ook in archieven meer te weten te komen over het apparaat.

De pers stond vele tientallen jaren bij de politiedienst en zou volgens een woordvoerder tijdens de oorlog door de Engelsen gedropt zijn, zodat het verzet gemakkelijk onder meer persoonsbewijzen en distributiebonnen kon drukken.

Exacte gegevens over het apparaat zijn niet bekend, maar een voorloper van deze dienst werd tijdens de oorlog geleid door de beruchte SS’er Rauter. Het Verzetsmuseum neemt daarom aan dat het apparaat destijds in beslag is genomen. „De pers is nog jaren gebruikt door de politie als instructiemateriaal bij het vervalsen van bijvoorbeeld identiteitspapieren”, vertelt Van der Horst.

Vanwege het aanbreken van het digitale tijdperk was de degelpers niet meer nodig voor de lessen bij de politie. Zij besloten het apparaat over te brengen naar het Verzetsmuseum.

Vooralsnog staat het in het depot en wordt er gezocht naar meer informatie. „Op het moment dat we meer kunnen vertellen over de geschiedenis, nemen we de degelpers mogelijk op in onze expositie”, aldus Van der Horst.

Een degelpers is een drukpers die werkt volgens het hoogdrukprincipe: alleen de hoogstgelegen gedeelten van de drukvorm worden met inkt ingerold en afgedrukt. De drukvorm kan bijvoorbeeld bestaan uit loden of houten letters, lijnen of afbeeldingen.

Doordat de afbeelding onder hoge druk op het te bedrukken materiaal wordt aangebracht, is de afbeelding zichtbaar en voelbaar. In het verleden werden degelpersen ook gebruikt om braille in papier te drukken.

Onder meer in het Drukkerijmuseum in Meppel en het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem zijn ook degelpersen te zien.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer