Herstel economie na oorlog onzeker
Het al dan niet uitbreken van een oorlog in Irak zorgde maandenlang voor onzekerheid in de financiële wereld. Nu de strijd echter eenmaal aan de gang is, blijft de twijfel bestaan. De oorlog voltrekt zich in een economisch onzekere periode en de vraag is in hoeverre de economie na afloop zal opkrabbelen.
Analisten zijn het erover eens dat de wereldeconomie het meest is gebaat bij een korte hevige oorlog. In dat geval is de kans groot dat er weer enige rust komt op de financiële markten. Die laten op het moment een vrij beweeglijk beeld zien, omdat de succesverhalen van het front worden afgewisseld met de nodige tegenvallers. Zo ging de olieprijs maandag weer omhoog, nadat die vorige week flink was gedaald. Ook de beurzen zakten weer weg na enkele dagen van euforie.
Toch kleven ook aan het optimistische scenario de nodige onzekerheden. Die hebben voor een belangrijk deel te maken met de Verenigde Staten, die samen met Groot-Brittannië de strijd in Irak zijn begonnen. De VS hebben een enorm begrotingstekort, terwijl ze de kosten van de oorlog en de wederopbouw van Irak anders dan bij de eerste Golfoorlog zelf zullen moeten dragen.
Die kosten zijn niet gering. Er worden bedragen genoemd van 156 miljard tot 755 miljard dollar. Het Amerikaanse begrotingstekort zal verder oplopen, tenzij de regering opeens besluit nieuwe belastingen in te voeren. Dat laatste is onwaarschijnlijk.
Een andere onzekere factor vormen de Amerikanen zelf, die als consumenten voor tweederde verantwoordelijk zijn voor de economie. Het consumentenvertrouwen in de VS is gedaald tot het laagste niveau in tien jaar. Vooral de auto-industrie heeft daar last van. De grote fabrikanten besloten onlangs hun productie omlaag te brengen. Ook de Amerikaanse luchtvaart heeft het moeilijk. Een eventuele belastingmaatregel betekent dat de Amerikanen minder te besteden hebben en dat zet een rem op de economische groei.
Ook het vertrouwen van buitenlandse investeerders in de Amerikaanse economie is niet meer wat het was. Veel van hen trokken hun handen het afgelopen jaar af van de VS. Tegelijkertijd heeft een aantal regeringen, waaronder die van Rusland, besloten een deel van de deviezenreserves om te zetten van dollars in euro’s. De koers van de dollar is mede daardoor gedaald. Het vertrouwen in de Amerikaanse economie en daarmee in de dollar wordt steeds meer ondermijnd door groeiende zorgen over de houdbaarheid van het chronische tekort op de handelsbalans van de VS (zo’n 40 miljard dollar per maand).
Een flinke opleving van de Amerikaanse economie kan het begin zijn van een herstel van de wereldeconomie. Zeker West-Europa, waar de economische groei bijna tot stilstand is gekomen, kan wel een impuls gebruiken. Juist de Amerikaanse economie toont de laatste tijd nogal wat haperingen. Het stelsel van Amerikaanse centrale banken heeft al met een reeks renteverlagingen geprobeerd de economie op peil te houden. Dat wapen is echter zo langzamerhand niet meer inzetbaar. Het rentepeil in de VS heeft met 1,25 procent nog nooit zo laag gestaan.