De werkloosheid loopt door de economische crisis steeds verder op. Het afgelopen halfjaar kwamen er elke maand ongeveer 9000 werklozen bij. Op dit moment is 5,7 procent van de beroepsbevolking werkloos: 441.000 personen.De werkloosheid onder jongeren is veel hoger dan die onder de totale beroepsbevolking. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over het derde kwartaal 2009 blijkt dat bijna 14 procent van de jongeren tussen de 15 en de 23 jaar geen baan heeft (115.000 jongeren).

Het kabinet besloot vorig jaar extra te investeren in de arbeidsmarktpositie van jongeren. Een groot aantal crisismaatregelen, gericht op jongeren, werd genomen. Denk aan het actieplan Jeugdwerkloosheid, mobiliteitscentra, leer-werkbanen en stages. Daarnaast werden werkgevers vrijgesteld van premiebetaling en loonbelasting bij werkzaamheden van geringe omvang (minder dan 50 procent van het wettelijk minimumloon) door jongeren beneden de 23 jaar.

Onbekendheid

Twee maatregelen worden weinig benut. Onbekendheid speelt wellicht een rol. Ten eerste de scholingsbonus. Een werkgever die een elders met ontslag bedreigde werknemer aanneemt, kan hiervoor een scholingsbonus ontvangen van maximaal 2500 euro.

Ten tweede kan een werkgever een met ontslag bedreigde werknemer zonder startkwalificatie de mogelijkheid bieden om zijn competenties in kaart te brengen met een Ervaringsprofiel (EVP) of een Ervaringscertificaat (EVC). De hoogte van de vergoeding is (afhankelijk van de grootte van het bedrijf) maximaal 600 euro voor een EVP of 1300 euro voor een EVC. Beide instrumenten kunnen worden aangevraagd bij het UWV.

Het kabinet heeft recent besloten de mogelijkheden om de scholingsbonus en het ervaringscertificaat te gebruiken, te verruimen. Werkgevers kunnen op dit moment alleen een scholingsbonus krijgen als zij een met ontslag bedreigde werknemer binnen vier weken aannemen. Dat hoeft straks pas na drie maanden, zodat er meer ruimte komt voor tussentijdse scholing.

De criteria voor het EVC worden ruimer. EVC’s mochten tot voor kort alleen worden ingezet voor mensen die nog geen startkwalificatie hadden. Zij mogen nu worden ingezet voor alle met ontslag bedreigde werknemers.

Ketenbepaling

Op voorstel van VVD-fractieleider Rutte heeft het kabinet nog een andere maatregel genomen. Werkgevers krijgen de mogelijkheid om jongeren tot 27 jaar pas na vier tijdelijke contracten in vaste dienst te nemen. Deze verruiming duurt maximaal twee jaar. Jongeren hebben relatief vaak een flexibel contract. Van alle werknemers met een flexibele arbeidsrelatie is ongeveer 40 procent jonger dan 25 jaar.

Veel jongeren worden nu na drie opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd ontslagen. Dit heeft te maken met de ketenbepaling (artikel 7:668a BW). Op grond hiervan ontstaat er automatisch een vast contract na drie jaar tijdelijke contracten. Ook bij het vierde contract volgt automatisch een vast dienstverband, mits er niet meer dan drie maanden zat tussen de eerdere contracten.

Bij cao kan worden afgeweken van deze bepaling. Door mogelijk te maken dat vaker een tijdelijk contract wordt aangeboden neemt de kans toe dat een werkgever de arbeidsrelatie met de jongere die hij al in dienst had, continueert. Verwacht wordt dat de positie van jongeren hiermee versterkt wordt.

De auteur is werkzaam bij de RMU als coördinator arbeidsvoorwaardenbeleid. Reageren aan scribent? socialezaken@refdag.nl