De hoogleraar Oude Testament aan de Theologische Universiteit van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (TUK) sprak zaterdag op de derde en laatste door de TUK belegde studiedag over de Schrift. Met de dagen wilde de universiteit „gemeenteleden laten zien hoe we hier werken met de Schrift.”Prof. Kwakkel sprak over Schriftkritiek en verschillen binnen de Bijbel. Afwijzing van Schriftkritiek sluit de vraag naar de werkelijke bedoeling van Bijbelgedeelten niet uit maar in, aldus de hoogleraar. „Als je het principe van ”sola Scriptura” hoog wilt houden, kun je er nooit bezwaar tegen hebben om serieus te vragen of wij de bedoeling van een Bijbelgedeelte eigenlijk wel goed begrepen hebben.”

Ter illustratie besprak de oudtestamenticus verschillen tussen Samuël en Koningen enerzijds en 1 Kronieken anderzijds. Hij wees erop dat er in 1 Kronieken niets gezegd wordt over Davids overspel met Bathseba, de opstand van Absalom, de strijd om Davids opvolging en Salomo’s afgoderij. Ook verschilt de uitkomst van Davids volkstelling. Prof. Kwakkel: „Gods bedoeling zal toch niet zijn ons een aantal lastige puzzels te geven om alles met elkaar kloppend te krijgen. Het lijkt mij beter ons te concentreren op de vraag met welk doel dezelfde periode op verschillende manieren beschreven wordt.”

De verschillen zijn te begrijpen wanneer je naar de bedoeling en de achtergrond van de verschillende Bijbelboeken kijkt, aldus prof. Kwakkel. „Koningen is afgerond ten tijde van de ballingschap. Het vertelt hoe het zover heeft kunnen komen en laat zien dat het niet aan de Heere lag, maar aan het volk. Daarom is er veel aandacht voor hun zonden.” Kronieken is echter ná de ballingschap geschreven, zo zei hij. „Het stond er niet zo goed voor met Gods volk. In die situatie beschrijft Kronieken nogmaals de voorgeschiedenis van deze mensen. Het beschrijft uitvoerig de vreugdevolle samenkomsten in de tempel onder bijvoorbeeld David en Salomo, om de teruggekeerde ballingen aan te sporen hetzelfde te doen. Dan zouden ze boven hun eigen zorgen uit mogen zingen.”

Dat Kronieken „de regerings­periode van David en Salomo lijkt te idealiseren”, heeft dus te maken met de bemoediging die het boek wil geven, aldus de oudtestamenticus. „De oude feiten hoeven niet allemaal telkens weer verteld te worden. Ze bestaan voor Gods aangezicht niet meer. De teruggekeerde ballingen zijn nu door de straf heengegaan en dan is het verleden voorgoed voorbij. Ze mogen erop terugkijken in het milde licht van Gods vergeving.”

Volgens prof. Kwakkel betekent dit voor de omgang met de Bijbel in de gemeente dat het „niet de hoofdzaak” is om te achterhalen wat er in de geschiedenis van Israël precies gebeurd is. „God Zelf geeft ons verschillende beschrijvingen naast elkaar. Die beide beelden wil Hij gebruiken om ons te vertellen Wie Hij is, wat Hij heeft gedaan en hoe wij Hem hebben te dienen. Daar mogen wij het mee doen en daar hebben wij echt wel genoeg aan.”

De Kamper systematicus prof. dr. B. Kamphuis sprak over de duidelijkheid van de Schrift. Die duidelijkheid is een „geloofsprincipe”, stelde hij. „Het is geen vaststelbaar feit. Anders was er niet zo veel discussie over de betekenis van een tekst. Een man als Luther geloofde echter dat de Bijbel het Woord van God is en dat het Woord van God niet donker kán zijn. Dat was voor hem het uitgangspunt. Als we werkelijk geloven dat de Schrift Gods licht over ons leven is, zal dat ook zo zijn.”

In een workshop sprak prof. dr. C. J. de Ruijter over de preek als „snijpunt van Evangelie en cultuur.” De hoogleraar praktische theorie wil de „spanning” tussen die twee niet oplossen. „We mogen onze culturele horizon niet laten domineren. Maar die is ook niet irrelevant: een tijdloze waarheid is een waarheid buiten God om.”