De Indonesische president Yudhoyono heeft woensdag een diepe nederlaag geleden, die zijn coalitieregering in gevaar brengt. Te midden van ongeregeldheden in Jakarta en Makassar moest het Indonesische parlement stemmen of de meer dan 500 miljoen euro overheidssteun aan een noodlijdende bank illegaal was.Tientallen miljoenen Indonesiërs zaten woensdag aan de buis gekluisterd. In een zenuwslopende en rumoerige parlementssessie moest Yudhoyono’s Partai Demokrat een gevoelige klap incasseren. Een overgrote meerderheid in het parlement heeft tijdens de stemming officieel bepaald dat overheidshulp aan Bank Century een verkeerde beslissing was.

Dinsdag raakten leden van het parlement fysiek slaags met elkaar tijdens een zitting. Buiten voor het parlement in Jakarta moest de politie met waterkanonnen en traangas een menigte van stenen gooiende studenten in bedwang houden. Die wilden het parlement bestormen.

Het Bank Centuryschandaal werpt in Indonesië een grote smet op het blazoen van Yudhoyono, die corruptiebestrijding juist een pijler van zijn beleid maakte.

Eind 2008 besloot Yudhoyono’s regering met de kapitaalinjectie de omgevallen Bank Century uit de brand te helpen. Critici menen dat het overheidsgeld uitsluitend bestemd was voor machtige rekeninghouders van de omstreden bank.

Na de staatsinterventie vond een groot aantal verdachte transacties plaats, waarmee rekeningen in Bank Century werden leeggehaald. Het parlement koos daarom in het najaar voor een parlementaire enquête naar de controversiële staatssteun aan de privébank.

Isolement

De uitkomst van de parlementaire stemming van gisteren is een forse tegenvaller voor president Yudhoyono. Zijn Partai Demokrat is met 146 van de 560 zetels de grootste in het parlement. Maar de afgelopen dagen is Yudhoyono’s partij steeds meer in een isolement beland.

Ook de belangrijke coalitiegenoten Golkar en de islamitische PKS en PPP keren zich tegen Yudhoyono.

De president lijkt daarmee zijn greep te hebben verloren op het Indonesische parlement. Hiermee zijn grote scheuren ontstaan in de coalitieregering van president Yudhoyono. Het nieuw gevormde oppositieblok in het parlement eist nu dat er koppen gaan rollen.

De pijlen richten zich vooral op de Indonesische vicepresident Budiono en minister van Financiëen Sri Mulyani Indrawati, beiden juist internationaal geprezen voor hun integriteit en hervormingsgezindheid. Budiono was hoofd van de Centrale Bank toen werd besloten Bank Century te redden.

De twee bewindslieden beargumenteren dat de kostbare kapitaalinjectie een kettingreactie in het Indonesische bankwezen voorkwam.

Het door corruptie geplaagde parlement ruikt nu echter bloed, en lijkt de parlementaire enquête vooral te gebruiken om politiek af te rekenen met de twee kopstukken van Yudhoyono’s economische team. Het parlementaire besluit van woensdag kan een strafrechtelijk proces in gang zetten tegen Budiono en Sri Mulyani.

Iedereen wacht nu gespannen op een toespraak van de zestigjarige president, die zal moeten afrekenen met de rebellie in zijn eigen regering. De Javaanse oud-generaal Yudhoyono heeft in het verleden grote politieke confrontaties geschuwd. De afgelopen weken toonde hij zich echter strijdlustig, toen hij het Indonesische OM opdracht gaf belastingontduikers hard aan te pakken.

De instructie was een regelrechte aanval op de Golkarpartijvoorzitter annex zakenman Aburizal Bakrie. Het mijnbouwbedrijf van de zakentycoon wordt verantwoordelijk gesteld voor de modderramp in het dorpje Sidoarjo, Oost-Java. Daar stroomt sinds 2006 na gasboringen hete modder uit een bouwput die delen van Oost-Java heeft bedekt.

Ook minister van Financiën Sri Mulyani heeft in het verleden regelmatig de degens gekruist met de steenrijke Bakrie. De politieke loopgravenoorlog lijkt hiermee ook sterk gekoppeld aan financiële belangen van steenrijke zakenlieden die actief zijn in politieke partijen.