CDA en PvdA zwartepieten over val kabinet
AMSTERDAM (ANP) – Het zwartepieten over wie er schuldig is aan de val van het kabinet Balkenende–IV is dit weekeinde volop begonnen. PvdA en CDA beschuldigen elkaar over en weer in harde bewoordingen. Maandag kunnen ze hun verhaal doen bij koningin Beatrix die dan behalve de premier en de vicepremiers ook de Kamervoorzitters en de vice–voorzitter van de Raad van State voor advies ontvangt.
Het kabinet van CDA, PvdA en ChristenUnie viel zaterdag even voor vieren in de ochtend, na een marathonoverleg van zestien uur. Tegen de achtergrond van een al maanden lopend conflict over een mogelijk langer verblijf van Nederlandse militairen in Uruzgan, bleek het vertrouwen tussen vooral CDA en PvdA volkomen zoek.Een ultiem voorstel van premier Balkenende werd door de PvdA’ers niet als een compromis gezien omdat de optie Uruzgan daarin op tafel bleef liggen en 1 maart niet als harde deadline voor een besluit werd gesteld. PvdA–leider en vicepremier Bos kon er bovendien niet mee leven dat hij niet meer hardop zou mogen voorrekenen dat er hoe dan ook toch geen meerderheid in de Tweede Kamer voor een nieuwe missie in Uruzgan was.
Na een korte nacht en een paar uur campagnevoeren voor de gemeenteraad kwam voor veel van de hoofdrolspelers het terugblikken en vooruitkijken goed op gang. Onverwacht snel koos het CDA premier Balkenende opnieuw tot partijleider. Ook Bos blijft aan als partijleider.
’s Avonds in het televisieprogramma NOVA zei Bos dat Verhagen niet akkoord wilde gaan met het PvdA–voorstel om de Uruzgan–optie definitief door te strepen. Zondag in het televisieprogramma Buitenhof legde premier Balkenende de schuld volledig bij Wouter Bos. Die was in de fout gegaan door niet alleen in partijverband, maar ook officieel in de Tweede Kamer te zeggen dat hij ’Uruzgan’ niet meer wilde. „De verdeeldheid werd geëtaleerd. Dat is onbestaanbaar", zei Balkenende.
Hij gaf de PvdA er ook de schuld van dat het aanzien van Nederland in het buitenland is geschaad. Hij noemde het „niet verantwoord" dat de PvdA het NAVO–verzoek onbespreekbaar verklaarde. De PvdA kreeg wel een beetje steun van VVD–leider Mark Rutte. Volgens hem heeft het kabinet „onwaarschijnlijk zitten prutsen", maar is het Verhagen die Nederland internationaal „in ons hemd heeft gezet".
PvdA–bewindslieden namen zondag ook geen blad meer voor de mond. Minister Plasterk zei dat Balkenende in Buitenhof zeker drie onwaarheden had gebezigd. Zo zou Verhagen volgens Plasterk wel degelijk tegenover PvdA–ministers met aftreden hebben gedreigd. De PvdA–top beschuldigt Verhagen ervan dat hij met zijn solo–acties de afgelopen tijd internationaal de indruk heeft gegeven dat de PvdA wel zou bijtrekken en Nederland uiteindelijk toch wel in Uruzgan zou willen blijven. „De consequentie van zijn hoogspel is dat we daar nu helemaal niks meer doen".
Duidelijk is in elk geval dat de verhoudingen tussen CDA en PvdA voor langere tijd verpest zijn. De koningin zal de meeste hoofdrolspelers maandag horen en daarna aangeven hoe het verder moet. De verwachting is dat ze de ministers van CDA en ChristenUnie zal vragen aan te blijven tot er nieuwe verkiezingen zijn in mei of in juni.
