Het boek ”Op mars met muziek” is een supplement op ”Met muziek op mars”, dat Grootemaat in 2003 uitgaf. De nieuwe uitgave bevat voornamelijk later ontdekte informatie. Beide boeken samen vormen een vrijwel compleet overzicht van de militaire muziek, en dat is als zodanig uniek.Blaasorkesten zijn bij de krijgsmacht ontstaan en zijn vandaaruit een stimulans en inspiratiebron voor de burgermuziekbeoefening geweest. Vrijwel altijd waren het militaire muzikanten die de muzikale en disciplinaire leiding hadden van de harmonieën en fanfares.

”Op mars met muziek” laat duidelijk zien hoe direct na de Bevrijding in 1945 de behoefte aan militaire muziek werd vertaald in de oprichting van talloze drumbands en blaasorkesten. In een aantal gevallen betrof het de heroprichting van een vooroorlogs orkest, maar soms is er nauwelijks nog iets bekend over de ontstaans- en bestaansgeschiedenis. Enkele korpsen hebben maar heel kort bestaan, bijvoorbeeld gedurende de uitzendingsperiode naar Nederlands-Indië, of zelfs alleen maar gedurende de opleiding daarvoor, zoals 426 Bataljon Infanterie, die slechts van september 1948 tot maart 1949 een drumband had.

Het verlangen om direct na de bevrijding van Zuid-Nederland weer eigen militaire muziek te hebben, is voelbaar in het boek. Waar mogelijk geeft Grootemaat antwoord op de vraag hoe een formatie tot stand kwam (geleend materiaal) of hoe het muzikale niveau was. Anekdotes ontbreken niet. Zo gelukte het een kort tevoren opgericht militair muziekkorps om prins Bernhard tijdens een defilé luidkeels te laten schateren. In het boek is te lezen hoe dat is gelukt.

De auteur geeft geen commentaar, alleen feiten. Iedere oud-dienstplichtige of belangstellende burger die zich een militair muziekkorps uit het verleden herinnert, vindt in beide boeken wat hij zoekt. Wie was de tamboer-maître of de kapelmeester (ondanks het ontbreken van rangsaanduidingen: het waren allemaal echte militairen)? Hoelang heeft een korps bestaan en waar was het gelegerd?

In het boek maakt Grootemaat met al die feiten zichtbaar welke centrale plaats de militaire drumbands en orkesten hebben gehad, maar ook hoe ze als gevolg van de naoorlogse politieke besluitvorming (bezuinigingsronden) uiteindelijk weer werden opgeheven. Door deze inkrimping is een unieke kennisbron, een rijke schat aan ervaring en traditie voor met name de burgermuziekkorpsen verloren gegaan. Hiermee laat Grootemaat duidelijk zien wat de gevolgen zijn, want momenteel is er nog slechts een handvol (beroeps)orkesten over.

De auteur heeft naast de beroepsformaties in Nederland en de toenmalige koloniën ook de huidige vrijwilligersorkesten op het oog. Dat zijn er acht: bij de landmacht, de marechaussee en de marine. De meeste hebben een hoog reüniegehalte, maar alle acht beogen het voortzetten van de militaire muziektraditie.

De schrijver neemt zijn grenzen ruim door ook een pipes & drums-band, die voor de helft bestaat uit beroepsmilitairen en die voortkomt uit de Engelse (Schotse) muziektraditie, toe te voegen.

Nuttig is een lijst met errata van het eerste boek. In de bijlagen is een bijna volledige opsomming gegeven van namen van inspecteurs militaire muziek, dirigenten, tamboer-maîtres, militaire marsen en naoorlogse garnizoensplaatsen met muziek.

Het boek geeft een toegevoegde waarde aan het eerste werk, maar kan ook zelfstandig worden aangeschaft en zal ook dan heel veel leesplezier geven.

Op mars met muziek. Nederlandse (semi-)militaire tamboer- en muziekkorpsen van 1945-2009, Peter Grootemaat; uitg. in eigen beheer, 2009; ISBN 9789081478212, 98 blz.; bestellen: overmaken € 22,50 op 747819181 t.n.v. P. L. Grootemaat te Eibergen.