De Kamer van Koophandel (KvK) biedt allerlei informatie voor ondernemers. Zo zijn er seminars over ondernemen in zwaar weer en trainingen over hoe te reageren bij winkeldiefstal. In maart start er in Den Haag –voor de vierde keer– een cursus voor „creatievelingen die op ondernemersgebied nog wat kennis kunnen gebruiken.”Waarom zorgt de KvK voor een cursus voor kunstenaars? „We begonnen ermee in Leiden”, zegt Angèle Magré, bedrijfs­adviseur bij de KvK. „Daar liet de gemeente onderzoek doen naar wat creativiteit doet voor een stad. Toen bleek dat creativiteit als aanjager van de economie kan worden beschouwd. Als creatieve ondernemers zich ergens vestigen, trekt dat andere ondernemers aan. Kunstenaars zijn zich daar zelf helemaal niet van bewust. Ze zijn vaak niet zo commercieel bezig.”

Daarom besloot de KvK een cursus voor creatieve geesten op te zetten. Magré: „Ze passen niet in de standaardcursus, hebben een andere manier van denken. Zo vinden ze het zeer belangrijk hun authenticiteit niet te verliezen. We hebben te maken met mensen die in hun atelier of aan de keukentafel zitten, die vaak niet zichtbaar zijn – maar wel zichzelf willen bedruipen. Voor dat laatste moet je je in de fiscus, verzekering en boekhouding verdiepen.”

Elke avond –het zijn er zeven– heeft een thema. ”Van creatief denken naar zakelijk handelen” leert bijvoorbeeld hoe cursisten „dicht bij zichzelf kunnen blijven en toch klanten kunnen bedienen.” Marketing vraagt om een heel andere manier van werken dan kunstenaars gewend zijn, ziet Magré. „Zij willen vaak niet eens in opdracht werken.”

Ervaringsdeskundigen vertellen cursisten hoe ze bruggen kunnen slaan tussen idealen en brood op de plank. „Een kunstenaar zou ervoor kunnen kiezen op twee sporen verder te gaan – door een deel van zijn werk voor zichzelf te houden, en daarnaast opdrachten aan te nemen. Belangrijk is ook dat hij leert onderhandelen.”

Volgens Magré krijgen studenten tijdens hun opleiding –aan bijvoorbeeld de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag– „heel weinig” mee op zakelijk gebied. „Je kunt er een minor ondernemen volgen, maar die doe je dan naast de reguliere studie.”

Het grappige is dat bij de cursus blijkt dat kunstenaars helemaal niet onzakelijk zijn, zegt Magré. „Ze zijn zakelijker dan sommige ondernemers die vastbesloten een zaak starten.”

DEN HAAG – Anja Janssen (30) studeerde aan de Academie Beeldende Kunsten Maastricht. Ze ontwerpt de ‘aankleding’ bij congressen en tentoonstellingen en bedenkt bijvoorbeeld decors bij evenementen.

Een jaar geleden volgde ze de cursus voor kunstenaars bij de KvK in Leiden. „Ik schreef me in als eenmanszaak. Als beginnend ondernemer kwam ik in aanmerking voor een starterstraject van de KvK. Dan kun je een jaar lang gebruikmaken van gesubsidieerde begeleiding. Ik had bijvoorbeeld een budget van 600 euro voor cursussen en coaching, met een eigen bijdrage van 100 euro.

Het belangrijkste dat ik van de cursus voor kunstenaars leerde, is dat het nodig is scherp je doelstelling te bepalen. Dat is ook mijn tip voor anderen: zorg dat je een missie hebt. Zeg: hier wil ik over vijf jaar zijn, en ik ga daarheen via déze stappen. Begin niet zomaar te lopen want dan kom je overal en nergens.

Ik weet niet of ik de cursus hard nodig had. Ik maak toegepaste kunst, wat betekent dat ik altijd al moest nadenken over praktische zaken. Ik had geleerd met budgetten om te gaan en voor opdrachtgevers te werken. Voor vrije kunstenaars kan dit lastiger zijn.

Belangrijk is in elk geval dat je een klant verschillende mogelijkheden voorlegt, of van een plan drie variaties maakt, zodat je niet vastzit aan jouw ene briljante idee.”