Vrouwen Haìti extra kwetsbaar na aardbeving
PORT–AU–PRINCE (AP) – Bernice Chamblain slaapt met een machete onder haar gehavende matras om op seks beluste aanvallers af te slaan. Met één been omklemt ze een zak rijst om te voorkomen dat dieven het voedsel van haar dochter stelen.
Sinds Hati op 12 januari werd getroffen door een catastrofale aardbeving heeft ze nog maar amper geslapen. Ze woont nu met andere dakloze vrouwen en kinderen in een tentenkamp waar ze een makkelijke prooi is voor bendes rondzwervende mannen.Vrouwen hadden het al niet makkelijk in Hati –verkrachting werd pas in 2005 een misdaad–, maar nu staan de zaken er nog slechter voor.
‘Ik probeer niet te slapen’, zegt Chamblain (22). Ze verloor haar vader en woont nu met haar moeder en tantes in een overvol kamp in de buurt van het vliegveld van Port–au–Prince. ‘Sommige mannen die uit de gevangenis zijn ontsnapt komen naar de kampen toe, waar ze vrouwen lastigvallen. We zijn allemaal bang, maar wat kunnen we doen? Veel van onze echtgenoten, vriendjes en vaders zijn dood.’
Meldingen van aanvallen nemen toe: vrouwen worden beroofd van voedselbonnen, anderen maken melding van verkrachting en seksuele intimidatie rond de kampen, waar inmiddels een half miljoen slachtoffers van de aardbeving wonen.
’s Nachts worden de tentenkampen omhuld door de duisternis. Alleen flikkerende kaarsen en de gloed van mobiele telefoons bieden enig licht. Gezinnen kruipen bijeen onder plastic zeildoek, omdat er onvoldoende tenten zijn. Wegens de afwezigheid van douches en de geringe sanitaire voorzieningen houden mannen zich doorgaans op op plekken waar vrouwen en jonge meisjes zich wassen met water uit emmers. Groepjes tienermeisjes slapen bij elkaar op straat, terwijl anderen alleen door de kampen dwalen.
De regering erkent de kwetsbaarheid van vrouwen en kinderen, maar zegt dat de prioriteit momenteel ligt bij de distributie van voedsel en onderdak en het ruimen van puin.
Hulporganisaties bieden speciale onderkomens voor vrouwen aan en hebben plekken opgericht voor voedseldistributie die alleen toegankelijk zijn voor vrouwen. Amerikaanse soldaten proberen deze distributiepunten te beschermen. Daarnaast proberen hulpverleners ingewikkelde procedures uit, waarbij ze mannen naar een bepaalde plek lokken en tegelijkertijd op een heel ander punt voedselbonnen uitdelen aan vrouwen.
Zelfs als een vrouw met succes terugkeert in het kamp met een zak rijst van 25 kilo op haar rug, is ze nog niet zeker. Sommige kampen bieden zelfs speciale bescherming en hebben tenten waar vrouwen behandeld kunnen worden voor een trauma of zich kunnen terugtrekken om hun kinderen borstvoeding te geven.
Omdat veel politiebureaus en overheidsgebouwen door de beving zijn ingestort hebben veel vrouwen geen mogelijkheid om een aanklacht in te dienen. Veel vrouwen die als gevolg van de aardbeving gewond zijn geraakt, zijn extra kwetsbaar, omdat zij over het algemeen niet mobiel zijn. Een andere dreiging is hiv; Hati is in het Caribisch gebied een van de landen met de hoogste besmettingscijfers.
Drie Hatiaanse vrouwen die werkten aan belangrijke wetshervormingen ter bescherming van vrouwen zijn bij de aardbeving om het leven gekomen. Velen zien hun dood als een grote tegenslag voor alle Hatiaanse vrouwen.