Arafat heeft ook het zeggenschap over de Palestijnse politie- en veiligheidsapparaten en de onderhandelingen met de Israëliërs. Verder heeft hij veel te vertellen over de dollarstroom binnen de Palestijnse Autoriteit. De bedoeling is dat Arafat bevoegdheden gaat inleveren. De VS, Israël en vele Palestijnen vragen om hervormingen in de Palestijnse Autoriteit.

Abu Mazen, ook bekend als Mahmoud Abbas, heeft de laatste dagen uitgebreid met Arafat gesproken over de rechten en plichten van een premier. Zodra hij het met Arafat eens is over de taakverdeling zal hij zich officieel kandidaat stellen voor het premierschap. Naar verwachting zal de Wetgevende Raad hem dan tot premier benoemen. Daarna krijgt Abu Mazen drie week de tijd om een kabinet te vormen, dat de Wetgevende Raad moet goedkeuren.

Abu Mazen werd in 1935 in Safed geboren. Na de Onafhankelijkheidsoorlog van 1948 vluchtte zijn familie naar Syrië. Hij studeerde in Damascus en later in Moskou. Samen met Arafat en vijf anderen richtte hij in de jaren vijftig de Fatach op, de partij die later de belangrijkste factor zou worden in de PLO. In de jaren tachtig, toen de PLO haar hoofdkwartier had in Tunis, werd hij benoemd tot degene die contacten moest onderhouden met politiek linkse Israëliërs.

Abu Mazen voerde met de Israëliërs vredesonderhandelingen, die onder meer leidden tot de Oslo-akkoorden (1993). Hij heeft de reputatie een gematigd politicus te zijn, die er oprecht in is geïnteresseerd een compromis met de Israëliërs te bereiken. Maar daarbij verliest hij de Palestijnse belangen niet uit het oog. Een Palestijnse staat moet volgens hem opgericht worden op nagenoeg de hele Westelijke Jordaanoever en in de hele Gazastrook - de gebieden dus die Israël in de Zesdaagse Oorlog van 1967 veroverde.

Zijn eisen komen daarmee niet overeen met wat de rechtse partijen in Israël willen. Deze willen helemaal geen Palestijnse staat of een staat die opgebouwd is uit een aantal autonome Palestijnse kantons, die zich nauwelijks uit kunnen breiden omdat ze door Joodse nederzettingen zijn omringd. Maar voor Israëliërs die voorstander zijn van een tweestatenoplossing vormt de opkomst van Abu Mazen een lichtpunt.

Abu Mazen heeft namelijk -tot woede van de militante vleugel van Fatach- gezegd dat hij tegen de terreuraanslagen op Israëliërs binnen Israël is. Twee jaar intifada bracht „de totale destructie” van de verworvenheden.

Premier Sharon heeft gezegd dat er sprake is van een positieve ontwikkeling als Abu Mazen brede bevoegdheden krijgt op het gebied van de politiek en de veiligheid. Maar Palestijnse functionarissen zeiden deze week dat Arafat in elk geval twee cruciale taken in handen zal houden: hij blijft verantwoordelijk voor de veiligheid en voor de vredesbesprekingen met de Israëliërs. Arafat houdt ook het recht de premier te ontslaan. Abu Mazen zou dan vooral zorgdragen voor het herstel van de zwaargehavende economie en de aanstelling van het kabinet. Toch is de te verwachten benoeming van Abu Mazen tot premier meer dan een loos gebaar.

De Fatach is zich ervan bewust dat het bestuur van Arafat nergens toe heeft geleid. De Palestijnen hebben nog steeds geen eigen staat, de economie is bijna ten gronde en er bestaat momenteel geen enkel zicht op verbetering. De misère versterkt de islamitische verzetsbeweging Hamas. Fatach hoopt een totale machtsovername door de Hamas te voorkomen door langzaam maar zeker het bestuur van Arafat over te dragen aan Palestijnen die wel bekwaam zijn.

Abu Mazen toont een neiging tot onafhankelijkheid. Hij zal in zijn nieuwe positie mogelijk proberen steeds meer bevoegdheden naar zich toe te trekken. De benoeming is geen omwenteling, maar het kan het begin zijn van het lang verwachte proces van hervorming.