Japan ziet luchtvaarttrots wegglijden
Het was dinsdag een treurige dag voor de Japanse bedrijfsgeschiedenis. Japan Airlines (JAL), een van de parels van de economische opkomst van Japan in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw, moest faillissement aanvragen.
Een schuldenlast van omgerekend 15 miljard euro en grote verliezen werden de luchtvaartonderneming te veel. JAL zal verder blijven vliegen, maar in afgeslankte vorm. Een derde van het personeel komt op straat te staan. In totaal gaat het om 15.600 banen.Japan Airlines kiest voor dezelfde procedure als het Amerikaanse autoconcern General Motors vorig jaar zomer. De onderneming wil een periode rust krijgen van haar schuldeisers om een herstructurering te kunnen doorvoeren. Ze wordt daarbij gesteund door de Japanse overheid. De regering steekt miljarden euro’s in de onderneming om haar de komende drie jaar overeind te houden.
Het failliet van JAL is eigenlijk een spiegelbeeld van de Japanse economie de afgelopen decennia. Het bedrijf werd in 1951 opgericht. De groei kwam vanaf de jaren zestig. De luchtvaartmaatschappij werd daarbij geholpen door de Olympische Zomerspelen in Tokio in 1964, waardoor het internationale verkeer sterk op gang kwam.
Op een gegeven moment was JAL zelfs ’s werelds grootste luchtvaartmaatschappij als werd gekeken naar het aantal reguliere vluchten. Maar vanaf de jaren negentig kwam de klad erin. De Japanse economie kwam in een langdurige periode van stagnatie terecht. JAL kreeg bovendien te maken met de terreuraanslagen in de Verenigde Staten, de longziekte SARS en de oorlog in Irak, waardoor de passagiersaantallen sterk terugvielen.
JAL is nog steeds de grootste luchtvaartonderneming van Azië, maar op de beurs is het nauwelijks meer iets waard. De beurswaarde bedroeg dinsdag veel minder dan een groot passagiersvliegtuig van Boeing of Airbus kost. De beursnotering wordt uiterlijk 20 februari geschrapt. Aandeelhouders blijven daarna waarschijnlijk met lege handen achter.
Buitenlandse concurrenten kunnen wel profiteren van de neergang van JAL. American Airlines en Delta Air Lines azen op lucratieve landingsrechten van de maatschappij in Azië. Ook Air France–KLM kan als winnaar uit de bus komen. De Frans–Nederlandse luchtvaartcombinatie is partner van Delta in de SkyTeam–alliantie en wordt ook genoemd als minderheidsaandeelhouder van de Japanse luchtvaarttrots die moet herrijzen.