De benaming blauwe maan komt van het Engelse begrip blue moon. In het Engels bestaat ook de uitdrukking once in a blue moon, ofwel iets wat maar zelden gebeurt. In het Nederlands komt de uitdrukking ’een blauwe maandag’ voor, wat zoveel betekent als heel even of heel af en toe.Het is volgens astronomen niet helemaal duidelijk waar de benaming blue moon vandaan is gekomen. Sommigen denken dat Schotse sterrenkundigen in de jaren vijftig van de vorige eeuw voor het eerst een tweede volle maan zagen, die blauw was. Dat bleek echter niets met het natuurverschijnsel als zodanig te maken te hebben: de verkleuring was het gevolg van vervuiling van de atmosfeer door een bosbrand in Noord–Amerika.

Een andere verklaring is dat astronomen in de zestiende eeuw de tweede maan al waarnamen en die een „valse maan” ofwel „belewe moon” noemden. Belewe (betrayed) moon werd blue moon, blauwe maan. Er zijn ook tal van folkloristische verklaringen in omloop.

Dat het tweemaal volle maan in een kalendermaand kan zijn, komt doordat onze kalender niet helemaal gelijk loopt met de maancyclus, die 29,53 dagen duurt. Oorspronkelijk duurden maanden ook zo lang, vandaar de naam. Maar later is men de omloop van de aarde rond de zon gaan beschouwen als een jaar. De omloop duurt 365 dagen en daarom zijn de maanden iets opgerekt naar 30 of 31 dagen. Zo ontstaat er eens in de zoveel tijd een maand waarin de maan twee keer vol is. De eerstvolgende maand die een dubbele volle maan heeft is augustus 2012 en daarna juli 2015.