Japan is massaal tegen oorlog in Irak. Liefst 84 procent van de Japanners zegt geen oorlog te willen. Tijdens de voorlaatst gehouden opiniepeiling, op 24 en 26 januari, lag dit percentage 4 punten lager. Slechts 11 procent is nu voor de oorlog.

De belangrijkste reden die de ondervraagden gaven voor hun standpunt was aversie tegen oorlog. Zo’n 72 procent van de ondervraagden zei dat ze tegen alle vormen van oorlog was. Elf procent zei dat de VN- inspecteurs in Irak meer tijd gegund moet worden. Negen procent gaf als reden dat er nog geen VN-resolutie is aangenomen die agressie toestaat.

Afgelopen zondag vormden 6000 demonstranten in Hiroshima in enorme ’menselijke’ letters een antioorlogsboodschap. Hiroshima werd op 6 augustus 1945 vernietigd door een atoombom, de allereerste in de menselijke geschiedenis. De bom eiste in totaal 220.000 levens.

Meer dan politieke overtuigingen zijn het de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog die nog altijd een belangrijke rol spelen in de psyche van veel Japanners. Toch zijn er weinig demonstraties in Japan tegen een mogelijke oorlog in Irak, en die er zijn zijn qua deelnemers onbetekenend. Maar dit is misleidend. Sinds de jaren zestig vinden er sowieso weinig demonstraties plaats in Japan. Massale demonstraties zijn uitzonderlijk. Desondanks gaat het antioorlogsgevoel diep. Zo diep dat Koizumi’s steun aan Bush hem mogelijk een van de eerste slachtoffers maakt als er oorlog uitbreekt in Irak.

Premier Koizumi had de steun van 87 procent van het volk toen hij in mei 2001 gekozen werd. Nog nooit scoorde een nieuw Japans kabinet zo hoog. In de genoemde Mainichi-enquête van afgelopen weekeinde zag Koizumi zijn steun dalen naar 45 procent. Tijdens de enquête van januari lag dat nog acht punten hoger. Koizumi’s standpunt ten aanzien van wel of geen oorlog in Irak kost hem kennelijk populariteit.

Maar Koizumi kan geen kant op. De spanning rond Noord-Korea stijgt met de dag. Afgelopen zondag nog voerde Noord-Korea de spanning op toen vier Noord-Koreaanse Mig-straaljagers een Amerikaans spionagevliegtuig schaduwden. Er vielen geen schoten, maar het was wel het meest serieuze incident tussen Noord-Korea en de VS sinds 1969 toen Noord-Korea een Amerikaans verkenningsvliegtuig met 31 bemanningsleden neerschoot.

Japan is niet in staat om zichzelf te verdedigen mochten soortgelijke provocaties uitlopen op een oorlog. Het land heeft zelfs geen satellieten om informatie te vergaren over Noord-Korea. Zonder de VS is Japan totaal hulpeloos.

Vandaar dat Koizumi zijn hand naar Bush uitstrekt. De premier steunde deze week een nieuwe resolutie over Irak die de VS, Groot-Britannië en Spanje de Veiligheidsraad hebben aangeboden. De premier zelf zegt zijn steun te geven omdat Irak geen medewerking zal verlenen aan de VN-inspecteurs als de internationale gemeenschap geen vuist maakt. Maar Koizumi’s werkelijke reden heeft zeer waarschijnlijk met angst voor Noord-Korea te maken. Intussen nemen de Japanners hem deze pro-Amerikaanse opstelling niet in dank af.

Om zijn ’onderdanen’ toch wat tegemoet te komen zei Koizumi gisteren dat Japan niet opnieuw de grote geldschieter van de oorlog zal worden. Tijdens de Golfoorlog van 1991 betaalde Japan uiteindelijk een kwart van de kosten. Japan is wel bereid, zo zei hij, om te betalen voor de opvang van vluchtelingen als gevolg van een oorlog, en voor de wederopbouw van Irak.

Daarmee heeft de premier de indruk gewekt dat hij iedereen tevreden wil houden. Het gevolg van al zijn gelaveer zou wel eens kunnen zijn dat hij juist niemand tevreden stelt.