De geboren Antwerpenaar Schillebeeckx trad in bij de dominicanen en doceerde na zijn studies in zijn orde. In 1957 werd hij hoogleraar systematische en historische theologie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen, een functie die hij tot zijn emeritaat in 1983 heeft vervuld. Met baanbrekende boeken als “Jezus, het verhaal van een levende” had hij onder vakgenoten en gewone gelovigen in binnen– en buitenland groot gezag. Tijdens het tweede Vaticaans Concilie (1962–1965) was Schillebeeckx adviseur van de Nederlandse bisschoppen. In 1960 schreef hij in naam van de bisschoppen een herderlijke brief om mensen te informeren over het concilie. Deze brief werd internationaal bekend door de wijze waarop Schillebeeckx de relatie tussen gelovigen en kerkelijke hiërarchie beschrijft: bisschoppen en paus hebben in zijn ogen als taak het leven van gelovigen tot uitdrukking te brengen, en niet andersom.

Door zijn progressieve opvattingen raakte hij later steeds verder van de kerkelijke leiding in Nederland en in Rome verwijderd. De onderzoeken die het Vaticaan wegens zijn vermeende ketterse opvattingen tegen hem instelde, leverden hem geen veroordeling op.

In 1982 werd hij onderscheiden met de Erasmusprijs voor zijn theologische werk. De laatste jaren trok hij zich, vooral vanwege zijn broze gezondheid, meer en meer uit de openbaarheid terug. De theologie van Schillebeeckx wordt altijd nog bestudeerd, met name in de Verenigde Staten en Groot–Brittannië, aldus de Radboud Universiteit, waarvan hij een icoon is.