Guinee is islamitisch, maar ook straatarm. Het land zal volgens waarnemers eerder op materiële gronden een beslissing nemen dan op ideële.

„Ze zullen uit zijn op geld”, meent Ross Herbert van het Zuid-Afrikaanse Instituut voor Internationale Aangelegenheden. Guinee kan het zich volgens hem net zo min als mede-Veiligheidsraadslid Kameroen financieel permitteren om ten aanzien van Irak een ideëel standpunt in te nemen.

Het ideële aspect van de crisis rond Irak zal menige Guineeër toch al zijn ontgaan. Dictatuur, schending van mensenrechten en corruptie vormen in veel Afrikaanse landen de dagelijkse realiteit en zijn daarom een moeilijk te bevatten rechtvaardiging voor oorlog. „Waarom valt Amerika de dictators hier niet aan?” vraagt de onlinenieuwsdienst guineenews, een van de toonaangevende onafhankelijke media in Guinee.

Het voorzitterschap van de Veiligheidsraad zet een verarmd land met 7,7 miljoen inwoners in de schijnwerpers. Guinee is ook nog eens een land dat naar West-Afrikaanse begrippen geïsoleerd is en waar dikwijls overheen wordt gekeken. De met zijn gezondheid kwakkelende generaal Lansana Conte, die sinds 1993 als president het land regeert, heeft Guinee buiten de oorlogen weten te houden die West-Afrika hebben geteisterd. Maar de toestroom van miljoenen vluchtelingen uit Liberia en Sierra Leone en achtervolgingen over de grens hebben regionale veiligheid tot zijn grootste zorg gemaakt.

De VS zijn hem onlangs tegemoetgekomen door militaire training toe te zeggen aan Guinese soldaten. Ook Groot-Brittannië heeft een handje geholpen door recentelijk 300 Gurkha’s naar Sierra Leone te sturen.

Verder wordt de deur in de hoofdstad Conakry platgelopen door diplomaten, onder wie de Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken Walter Kansteiner. „Wij voeren overleg met mensen, (…) wij proberen niet om stemmen te kopen”, zei een woordvoerder van het State Department woensdag.

In het kielzog van Kansteiner volgde dinsdag de Britse staatssecretaris voor Afrika, Baroness Amos. De Britse regering had vooraf aangekondigd 6 miljoen euro beschikbaar te stellen voor hulp aan West-Afrikaanse vluchtelingen; een groot deel van het geld was bestemd voor Guinee.

Ook in het belang van de handel kan Guinee de Amerikanen beter te vriend houden. Mijnbouw levert het land driekwart van zijn exportinkomsten op. Het belangrijkste product, bauxiet, wordt door Amerikaanse bedrijven opgekocht.

Maar ook de voormalige kolonisator Frankrijk, dat tegen een oorlog in Irak is, trekt aan Guinee. Frankrijk is na de Verenigde Staten de grootste donor van Guinee. Guinee was een van de 52 Afrikaanse landen die vorige week op een top in Frankrijk een verklaring aanvaardden waarin oorlog „een uiterste middel” wordt genoemd.

„Wij zijn voor verdere inspecties, maar niet voor onbepaalde tijd”, zei de Guinese VN-ambassadeur Mamady Traore dubbelzinnig genoeg in het VN-debat van 14 februari. Guinese functionarissen verwezen woensdag voor verder commentaar naar minister van Buitenlandse Zaken François Fall, die op doorreis naar New York in Parijs was.

Ross Herbert denkt dat als puntje bij paaltje komt, Guinee zich zal scharen aan de kant van zijn belangrijkste economische partner, de VS. „Wat in Afrika nog het meest ideëel lijkt, is pan-Afrikaanse solidariteit. Maar als het neerkomt op: „Neemt u x miljoen dollar aan?” dan houdt dat geen stand. Landen lijken toch steeds voor hun eigen belang te kiezen.”