De planning is dat het wetsvoorstel deze maand nog door de Eerste Kamer wordt behandeld. Het is de bedoeling dat de nieuwe wet per 1 januari 2010 in werking treedt. Goed om te weten is dat de benaming successie- en schenkingsrecht wordt vervangen door erf- en schenkbelasting.Verlaging tarieven en verhoging vrijstellingen:

De belangrijkste reden om de huidige Successiewet te herzien, is volgens de staatssecretaris de hoogte van de huidige tarieven. De maximale tarieven worden inderdaad verlaagd en de meeste vrijstellingen verhoogd. Schenk- en erfbelasting voor partners en kinderen wordt 10 procent voor bedragen tot 118.000 euro (na aftrek van een eventuele vrijstelling) en voor alle bedragen daarboven 20 procent. Voor kleinkinderen zijn de tarieven 18 procent en 36 procent. Voor alle anderen is dat 30 procent en 40 procent. Vooral voor een groot deel van deze laatste groep betekent dit een behoorlijke verlichting. Het maximale tarief bedroeg namelijk 41 tot 68 procent.

De vrijstelling voor de erfbelasting is voor partners 600.000 euro, voor (klein)kinderen 19.000 euro, voor gehandicapte kinderen 57.000 euro en voor ouders 45.000 euro. Alle anderen hebben recht op een vrijstelling van 2000 euro. Voor de schenkbelasting is vrijstelling voor kinderen 5000 euro en voor alle anderen 2000 euro. De vrijstellingen gelden ook indien meer wordt verkregen.

Schenkingen aan kinderen tot een bedrag van 50.000 euro:

Als gevolg van het wijzigen van de tarieven kan het interessant zijn om nog vóór 1 januari 2010 schenkingen te doen aan de kinderen. Bij een geschonken bedrag van 22.763 euro geldt nu nog een tarief van 5 procent. Tussen de 22.763 en de 45.519 euro is dat 8 procent. Per 1 januari wordt het minimumtarief echter 10 procent. Wie een bedrag kleiner dan 50.075 euro (45.519 euro vermeerderd met de vrijstelling in 2009 van 4556 euro) wil schenken aan zijn zoon of dochter, kan dit het beste voor 1 januari 2010 doen. De ontvanger hoeft dan minder schenkingsrecht te betalen. De aangifte schenkingsrecht dient dan uiterlijk voor 1 maart 2010 te worden ingediend.

Eenmalig verhoogde vrijstelling kinderen:

Indien een zoon of dochter tussen de 18 en de 35 jaar is, kan er eenmalig gebruik worden gemaakt van een verhoogde vrijstelling voor het schenkingsrecht. In 2009 was die vrijstelling 22.760 euro. Dat wordt 24.000 euro in 2010. Vanaf 1 januari 2010 is het zelfs mogelijk om een vrijstelling van 50.000 euro te krijgen indien de schenking door zoon of dochter wordt gebruikt voor de aanschaf van een eigen woning, of voor een dure studie of beroepsopleiding. Indien de schenking wordt gebruikt voor de aankoop van een eigen woning, dient dit te worden vastgelegd in de akte van levering. Nadeel hierbij is wel dat de zoon of dochter voor het bedrag van de schenking geen hypotheekrenteaftrek meer kan genieten.

Als iemand in het verleden al gebruik heeft gemaakt van de eenmalig verhoogde vrijstelling, maar zijn kind nog niet de leeftijd van 35 jaar heeft bereikt, is het nog mogelijk om een beroep te doen op een aanvullende vrijstelling van 26.000 euro indien dit bedrag wordt aangewend voor de aanschaf van een eigen woning.

Schenkingen onder schuldigerkenning (‘papieren schenking’):Wie schenkt zonder daadwerkelijk vermogen over te dragen maar door een bedrag schuldig te erkennen aan zijn kinderen (in een notariële akte), kan bij overlijden een besparing van erfbelasting realiseren. De schuldig erkende bedragen komen namelijk in aftrek op de nalatenschap. Wel dient er jaarlijks een zakelijke rente te worden betaald over de schuldig gebleven bedragen. Voor schuldigerkenningen die vanaf 1 januari 2010 worden gedaan, bedraagt de rente 6 procent. Als in het verleden een dergelijke schenking reeds is gedaan, is het van belang dat alle rente hierover is betaald. Dit om te voorkomen dat er toch nog erfbelasting wordt geheven. Let op: ook over de niet-betaalde rente moet dan ook nog 6 procent rente worden vergoed.

Vrijstelling bij bedrijfs­opvolging:Voor ondernemers die hun bedrijf overdragen is er goed nieuws. De vrijstelling voor de schenking en vererving van ondernemingsvermogen (een eigen onderneming of een aandelenbelang van ten minste 5 procent in een vennootschap) wordt verhoogd. Tot een waarde van 1 miljoen euro is het ondernemingsvermogen geheel vrijgesteld en boven de 1 miljoen euro geldt een vrijstelling van 83 procent van de waarde van het ondernemingsvermogen. De vrijstelling geldt onder voorwaarden, die er onder meer op toezien dat er daadwerkelijk sprake is van een bedrijfsopvolging.

De auteurs zijn werkzaam bij PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs NV. Reageren aan scribent? fiscaliteiten@refdag.nl.