De regering had er een vergadering van zes uur voor nodig om het besluit te nemen. Dat weerspiegelt het moeizame verloop van zowel de besluitvorming in Turkije als de onderhandelingen met de Verenigde Staten over een pakket hulpmaatregelen om de economische schade als gevolg van een oorlog te compenseren.

Turkije stond onder grote Amerikaanse druk om akkoord te gaan. Schepen met Amerikaanse tanks en ander wapentuig aan boord liggen al dagen voor de Turkse kust. Het Witte Huis toonde zich verheugd over het besluit van Ankara. „We zijn blij met de handelwijze van de Turkse regering tot nu toe”, zei Ari Fleischer. Volgens de Witte-Huiswoordvoerder moeten er nog wel de nodige puntjes op de i worden gezet alvorens de Amerikaanse troepenmacht daadwerkelijk Turks grondgebied kan betreden.

Over de financiële kant van de zaak werden Turkije en de VS het eind vorige week eens. Turkije krijgt 5 miljard dollar plus 10 miljard aan leningen. De onderhandelingen over andere kwesties gaan door. Zo wil Turkije garanties dat de VS niet zullen toestaan dat de Koerden in Noord-Irak een eigen staat uitroepen. Verder is er nog geen antwoord op de vraag wie het bevel voert over de soldaten die Turkije in het geval van een oorlog naar Koerdisch Noord-Irak wil sturen en wie zeggenschap krijgt over de twee olievelden in dat gebied.

De NAVO-bescherming waarom Turkije met het oog op de dreigende oorlog heeft gevraagd komt intussen op gang. Gisteren vertrok van een militaire basis in het Duitse Geilenkirchen een vliegtuig met apparatuur en bemanningsleden voor de Awacs-radarvliegtuigen die later deze week naar Turkije vliegen. Zo’n dertig Duitse en Nederlandse vredesactivisten demonstreerden bij de basis tegen het vertrek van het vliegtuig en tegen een oorlog in Irak.

Italiaanse tegenstanders van een oorlog in Irak hebben een nieuw middel ontdekt om transporten van Amerikaanse militaire goederen over de Italiaanse spoorwegen te blokkeren. Ze trekken aan de noodrem van passagierstreinen die over hetzelfde spoor rijden als de Amerikaanse treinen om zo het vervoer van militair materieel te belemmeren.

Een van de organisatoren van de acties, Luca Casarini, zei maandag tegenover het persbureau AGI dat op deze wijze andere betogers in staat worden gesteld rails te bezetten en stations te blokkeren. Volgens Casarini zijn minstens twee passagierstreinen tot stilstand gedwongen.

Afgelopen weekeinde werd op grote schaal actie gevoerd tegen transporten van militair materieel door Noord-Italië naar Camp Darby, een Amerikaanse legerbasis bij Pisa. Voor morgen is een landelijk protest bij treinstations aangekondigd. Verder zal op 8 maart bij Camp Darby worden betoogd.

De Europese Unie streeft niet naar een regeringswisseling in Irak. Daarover zijn de ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie het maandag in Brussel eens geworden. De Griekse minister George Papandreou, die de ministerraad voorzit, zal die boodschap gaan overbrengen in Washington.

„Wij spreken over ontwapening en niet over de vervanging van het regime”, zei Papandreou na afloop van de ministervergadering. „Wij hebben geen verborgen agenda. Wij geven allemaal de voorkeur aan een vreedzame oplossing.”

Tot dusver hadden de Europese landen de verdrijving van Saddam Hussein vermeden als gespreksonderwerp. Zelfs Groot-Brittannië, de trouwste bondgenoot van de Verenigde Staten, had de nadruk gelegd op de ontwapening van Irak.