De Amerikaanse president George Bush lanceerde de routebeschrijving in juni vorig jaar. Zowel de Amerikanen als de Israëliërs hebben de laatste maanden relatief weinig aandacht besteed aan het plan, vanwege de Amerikaanse oorlogsvoorbereidingen en de Israëlische verkiezingen vorige maand.

De routebeschrijving spreekt over drie fasen die moeten leiden tot de oprichting van een democratische Palestijnse staat, die in vrede en veiligheid naast Israël en de andere buurlanden bestaat. Het plan moet in 2005 uitmonden in een uiteindelijke en veelomvattende vredesregeling, die het 100 jaar voortslepende conflict tussen Joden en Arabieren voor eens en altijd uit de wereld helpt.

In de eerste fase, die in mei al moet zijn afgerond, moeten de Palestijnen een einde maken aan het terrorisme en de Palestijnse Autoriteit hervormen. De alleenheerschappij van de Palestijnse leider Yasser Arafat moet plaatsmaken voor het bestuur van een Palestijns kabinet, geleid door een premier. Het Palestijnse leiderschap zal opnieuw het bestaansrecht van Israël erkennen. Verder moeten de Palestijnen de opruiing tegen Israël in de Palestijnse media stopzetten.

Intussen zal Israël zijn leger terugtrekken uit de Palestijnse gebieden. Daarna moeten er Palestijnse verkiezingen worden gehouden. Egypte en Jordanië sturen hun ambassadeurs terug naar Israël en Israël staat het de Palestijnen toe hun kantoren in Oost-Jeruzalem te heropenen.

Tijdens de tweede fase, die volgens het plan in het midden van dit jaar begint, wordt er een Palestijnse staat gecreëerd met voorlopige grenzen. Israël zal de uitbreiding van de Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook stopzetten en toestaan dat de Palestijnse gebieden met elkaar verbonden worden. In deze periode zal Israël ook de vredesonderhandelingen hervatten met Syrië en Libanon.

In de derde fase -volgend jaar- starten Israël en de Palestijnen onderhandelingen over een permanente regeling. Deze moeten in 2005 worden afgerond met een veelomvattend vredesakkoord.

De verwachting in Jeruzalem is dat na de Amerikaanse oorlog tegen Irak, de VS veel druk op Israël en de Palestijnen uit zal oefenen om de routebeschrijving uit te voeren. Tot nu toe bereiden de Palestijnen en de Israëliërs zich echter wel voor op de routebeschrijving.

Yasser Arafat heeft echter nog steeds geen premier aangesteld. Deze moet in zijn optiek aan hem onderworpen zijn. De Palestijnse leider voelt er weinig voor gezag over te dragen aan anderen. Maar de Israëlische regering van Ariel Sharon acht Arafat totaal ongeschikt om het Palestijnse volk te leiden, vanwege zijn betrokkenheid bij terreur.

„Een ander probleem is dat de islamitische verzetsbeweging Hamas en de Islamitische Jihad weigeren de wapens neer te leggen. Deze groepen gaan tot nu toe niet akkoord met een Egyptisch plan om de gewapende strijd voor een jaar op te schorten. Het Israëlische dagblad Ha’aretz meldde donderdag dat Sharon van plan is een groot aantal wijzigingen aan te brengen in een uit december daterende versie van de routebeschrijving. Hij heeft zijn bureauchef Dov Weisglass aangesteld om in overleg met het leger, de veiligheidsdienst en de ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken een Israëlisch respons op dat Amerikaanse document op te stellen.

Volgens het dagblad houden de Israëlische amendementen een aantal drastische wijzigingen in. Israël wil dat er vóór de oprichting van een Palestijnse staat „een nieuw en ander” Palestijns leiderschap komt. De Palestijnen moeten verklaren dat zij afzien van hun eis dat de Palestijnse vluchtelingen terugkeren naar Israël. Israël zelf zal echter weigeren te verklaren dat het alle geweld tegen de Palestijnen stopzet en zich houdt aan een tijdschema.

De Palestijnse staat zal wat Sharon betreft beperkte bevoegdheden krijgen. Volgens hem moet die staat totaal worden gedemilitariseerd. De Palestijnen mogen alleen politiemacht en een binnenlandse veiligheidsdienst hebben, die slechts lichte wapens krijgt. Israël wil alle grenzen en het luchtruim van die staat beheersen. Verder is het de Palestijnen absoluut verboden verdragen aan te gaan met de vijanden van Israël.

Door de weigering van Arafat plaats te maken voor betere leiders en het terrorisme uit te roeien en door de hoge eisen die Sharon stelt, lijkt de routebeschrijving tot nu toe weinig belovend. Het plan maakt volgens critici dan ook grote kans het zoveelste vredesplan voor het Midden-Oosten te worden dat op de grote stapel mislukte plannen terechtkomt.