Het is vrijdag feest: het steunpunt voor remigranten in het Marokkaanse Berkane bestaat twintig jaar. Dat is ver weg, dus het feest is in Leiden. Wellicht voor het laatst, omdat de financiering binnenkort stopt.Toch voorziet het steunpunt in een enorme behoefte, getuige de lange rijen die –zeker op zomerdagen– voor de balie staan. Een rit vanuit bijvoorbeeld Rabat naar Berkane, algauw een kilometer of 600, hebben sommigen er graag voor over.

WAO-uitkering

Dat is ook niet zo vreemd: veel teruggekeerde Marokkanen hebben pensioenrechten opgebouwd in Nederland of zijn in de jaren 80 door keuringsartsen zelf teruggestuurd naar hun geboorteland, mét een WAO-uitkering. Die uitkering is destijds vaak veel te gemakkelijk verstrekt, maar dat is niet altijd op het conto van de remigranten te schrijven. Ze hebben hoe dan ook opgebouwde rechten – dezelfde rechten als in Nederland.

Het is, kort gezegd, dan ook een fatsoensnorm voor een land om ervoor te zorgen dat mensen die remigreren niet ‘verdwijnen’, met alle persoonlijke drama’s van dien.

Kinderbijslag

Maar dat fatsoen komt niet altijd van twee kanten. Berucht zijn de verhalen over misbruik van kinderbijslag. Minstens tientallen Marokkaanse en Turkse ouders hebben ten onrechte dubbele kinderbijslag ontvangen, bleek ook dit jaar weer uit een uitgelekt rapport van de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Mogelijk liep dat misbruik al jaren.

Controle vanuit Nederland blijkt in de praktijk lastig, en ook de attachés van de ambassade kunnen er niet alles aan doen.
Zo bezien lijkt het zinvoller de steun –inclusief scherpe controle– in de landen van herkomst goed te regelen dan hetzelfde bedrag kwijt te zijn aan het oplossen van alle miscommunicatie die een vreemde taal en een paar duizend tussenliggende kilometers nu eenmaal veroorzaken. Het gevaar bestaat anders dat remigratie een kwestie wordt die wel vurig gewenst is, maar die vooral niets mag kosten.